HUYỀN THOẠI VỀ XÉT NGHIỆM BẤT DUNG NẠP 222 THỰC PHẨM (IGG FOOD PANEL TESTING)

“Xét nghiệm dị ứng” có thực sự nói lên dị ứng không?

Test này không được sử dụng ở Mỹ vì nó không nói được điều gì.

Thậm chí test IgE đặc hiệu dương tính cũng không có nghĩa là bệnh nhân dị ứng với thứ đó.

Có vài đứa cô giáo thấy dương tính với thứ nào thì cấm ăn thứ đó, cuối cùng nó ốm nhách dủ không có dị ứng với thứ nào trong đó hết.

Khoảng 2 năm nay, tôi nhận khám và tư vấn cho khá nhiều bé “được chẩn đoán là dị ứng đa thực phẩm”. Khi hỏi ra thì mới biết là những bé đó đi khám vì những “vấn đề” như “nuôi hoài không lớn”, “người nhỏ con so với bé khác”, “hay bị ho, sổ mũi và khò khè” hay “thường nổi mẩn ngoài da”, và còn ti tỉ những vấn đề khác nữa mà phụ huynh lo lắng. Khi bé đi khám một số nơi thì bác sĩ hay chỉ định làm “xét nghiệm dị ứng 222 dị nguyên” và kết quả thường là “dương tính” với hầu hết các loại thực phẩm (dương tính với 80% các thực phẩm), thậm chí có rất nhiều bé làm xét nghiệm này và kết quả “dương tính” với gạo (chuyện nghe khôi hài phải không?). Hậu quả là các bé đó được bác sĩ khuyên kiêng hết các thực phẩm “dương tính”, rốt cuộc chúng nó chẳng có gì để ăn và phụ huynh thì cực kỳ hoang mang thắc mắc là bé có thực sự dị ứng với các thực phẩm đó không, nên các phụ huynh đó mới đưa bé đến gặp tôi khám. Và trên thực tế thì những bé đó hoàn toàn không có bất kỳ biểu hiện dị ứng nào khi ăn hay uống những thực phẩm “dương tính” (theo xét nghiệm) đó. Mà giá tiền của xét nghiệm đó không hề rẻ chút nào (phụ huynh nào đã từng cho con làm xét nghiệm đó chắc sẽ hiểu điều này). Vậy thì xét nghiệm đó là gì và nó có thực sự giúp chẩn đoán dị ứng với những thực phẩm đó không?

Xét nghiệm đó thực chất được gọi là xét nghiệm bất dung nạp 222 thực phẩm, chứ không phải là xét nghiệm chẩn đoán “dị ứng thực phẩm”. Tôi sẽ giải thích rõ hơn ở phần sau, với hy vọng rằng các phụ huynh hiểu rõ về nó để đừng bắt bé phải làm xét nghiệm đó và để các phụ huynh đừng lo lắng khi kết quả trả về “toàn đỏ” (tức là “dương tính”).

Xét nghiệm bất dung nạp 222 thực phẩm (IgG Food Panel Testing) là xét nghiệm đo lượng kháng thể IgG đối với các loại thực phẩm khác nhau trong máu. Một số ý kiến cho rằng kết quả này giúp xác định thực phẩm nào gây dị ứng hoặc gây triệu chứng tiêu hóa. Tuy nhiên, độ chính xác và ý nghĩa y học của xét nghiệm này có đúng như mọi người đang nghĩ?

Khi cơ thể tiếp xúc với một loại thức ăn, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể IgG để nhận diện thức ăn đó. Nếu một loại thức ăn có xét nghiệm mức IgG cao, cho thấy trẻ đã ăn loại thức ăn đó nhiều lần. Nhưng một số ý kiến cho rằng mức IgG cao đối với một thức ăn báo hiệu trẻ có thể dị ứng hoặc không dung nạp thức ăn đó. Điều đó chưa đúng vì dị ứng thực sự được xác định bởi kháng thể IgE, không phải kháng thể IgG . Ví dụ: khi trẻ bị cảm siêu vi hay chích ngừa thì cơ thể cũng sẽ tạo ra kháng thể IgG như vậy, và khi xét nghiệm máu thấy có IgG dương tính đối với bệnh nào đó thì có nghĩa cơ thể từng nhiễm loại siêu vi đó hoặc đã tiêm ngừa loại bệnh đó, chứ không có nghĩa là trẻ bị “dị ứng” với vaccine hay siêu vi.

IgG thức ăn đó cao không có nghĩa là gây dị ứng hoặc có hại với cơ thể. Ngược lại trong nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng mức IgG cao thực tế có thể là dấu hiệu của sự dung nạp thức ăn tốt, chứ không phải dấu hiệu của phản ứng bất lợi. Ví dụ trong một nghiên cứu trên Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch học Lâm sàng (JACI) cho thấy những người có IgG cao đối với sữa hoặc trứng lại có thể tiêu hóa tốt các thực phẩm này.

Xét nghiệm này chưa có bằng chứng khoa học và không được khuyến nghị bởi các tổ chức y tế uy tín:Hội Dị ứng và Miễn dịch học Hoa Kỳ (AAAAI) và Hiệp hội Dị ứng Châu Âu (EAACI) đều không khuyến nghị xét nghiệm này để chẩn đoán dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm. Bộ Y tế Canada cũng cảnh báo rằng xét nghiệm IgG không đáng tin cậy và có thể dẫn đến những thay đổi chế độ ăn uống không cần thiết.

Nếu chỉ dựa vào xét nghiệm IgG này, bạn có thể loại bỏ nhiều loại thức ăn có lợi như sữa, trứng, đậu nành... một cách không cần thiết. Điều này có thể gây thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là ở trẻ em. Một số phụ huynh có thể căng thẳng hoặc lo lắng quá mức khi nghĩ rằng trẻ bị không dung nạp hoặc dị ứng với nhiều thức ăn và có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thói quen ăn uống của trẻ và gia đình.

Nếu trẻ có triệu chứng nghi ngờ dị ứng thức ăn (nghiêm trọng, xuất hiện nhanh sau khi ăn: phát ban, mẩn ngứa, nôn ói, khó thở, sưng mắt môi,..) có thể làm xét nghiệm: Test lẩy da (Skin Prick Test) để đo phản ứng IgE, Xét nghiệm máu IgE đặc hiệu (Specific IgE test) theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, không dựa vào xét nghiệm để chẩn đoán tình trạng dị ứng mà cần kết hợp với biểu hiện lâm sàng, triệu chứng qua Test thử thách đường miệng để quyết định có loại bỏ một loại thức ăn nào đó khỏi chế độ ăn của trẻ. “Test thử thách đường miệng” có nghĩa là phải cho bé ăn thực phẩm đó và theo dõi triệu chứng ngay sau khi ăn (hay uống) xem bé có biểu hiện dị ứng như đã nói ở trên hay không.

Kết  luận: Xét nghiệm bất dung nạp thực phẩm không phải phương pháp đáng tin cậy để chẩn đoán dị ứng hoặc không dung nạp thức ăn. Nếu trẻ đang gặp vấn đề về tiêu hóa hoặc nghi ngờ dị ứng thức ăn, phụ huynh nên tham khảo bác sĩ chuyên khoa để có hướng chẩn đoán chính xác hơn.

HUYỀN THOẠI VỀ XÉT NGHIỆM BẢNG THỰC PHẨM IGG

Rất phổ biến khi bệnh nhân cảm thấy như thể họ códị ứng thực phẩmhoặckhông dung nạp / nhạy cảm với thực phẩm. Những thuật ngữ hoặc nhãn này thường được sử dụng thay thế cho nhau. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rằng dị ứng rất khác với tình trạng không dung nạp hoặc nhạy cảm. Có những tài liệu tuyệt vời trên trang web này để giúp bạn phân biệt giữa hai tình trạng này. Với dị ứng thực phẩm, cơ thể đang tạo ra phản ứng miễn dịch với thực phẩm và điều này có thể nguy hiểm. Với tình trạng không dung nạp hoặc nhạy cảm, cơ thể có thể không xử lý hoặc tiêu hóa thực phẩm một cách thích hợp và điều này thực sự không nguy hiểm (mặc dù rõ ràng là có thể gây khó chịu).

Các tình trạng không dung nạp thực phẩm cổ điển nhất (như không dung nạp lactose) khiến bệnh nhân bị đầy hơi, chướng bụng, đau bụng, đầy hơi và/hoặc tiêu chảy khi ăn quá nhiều thực phẩm. Điều này là do cơ thể không tiêu hóa thức ăn đúng cách, dẫn đến tích tụ không khí và khí trong dạ dày và ruột. Những bệnh nhân khác cảm thấy như họ bị đau đầu, mệt mỏi, "sương mù não" hoặc đau bụng với nhiều loại thực phẩm hoặc chất phụ gia / chất bảo quản khác nhau. Nhiều lần, bệnh nhân cảm thấy rằng nhiều loại thực phẩm có thể gây ra những triệu chứng này và hy vọng tìm thấy một xét nghiệm duy nhất sẽ cho họ biết chính xác những loại thực phẩm nào cần tránh để họ có thể cảm thấy dễ chịu hơn.

Thật không may, không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể cung cấp cho bạn câu trả lời này. Một xét nghiệm được cho là có thể chẩn đoán tình trạng nhạy cảm với thực phẩm và thường có là xét nghiệm IgG thực phẩm. Xét nghiệm này do nhiều công ty cung cấp, báo cáo mức IgG đối với nhiều loại thực phẩm (thường là 90 đến 100 loại thực phẩm với một xét nghiệm bảng đơn) tuyên bố rằng việc loại bỏ các loại thực phẩm có mức IgG cao có thể dẫn đến cải thiện nhiều triệu chứng. Một số trang web thậm chí còn báo cáo rằng chế độ ăn sử dụng xét nghiệm này có thể giúp giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, tự kỷ, xơ nang, viêm khớp dạng thấp và động kinh.

Điều quan trọng là phải hiểu rằng xét nghiệm này chưa bao giờ được chứng minh khoa học là có thể thực hiện được những gì nó báo cáo. Các nghiên cứu khoa học được cung cấp để hỗ trợ việc sử dụng xét nghiệm này thường đã lỗi thời, trên các tạp chí không uy tín và nhiều nghiên cứu thậm chí còn không sử dụng xét nghiệm IgG đang được đề cập. Sự hiện diện của IgG có thể là phản ứng bình thường của hệ thống miễn dịch khi tiếp xúc với thực phẩm. Trên thực tế, mức IgG4 cao hơn đối với thực phẩm có thể chỉ liên quan đến khả năng dung nạp các loại thực phẩm đó.

Do thiếu bằng chứng hỗ trợ việc sử dụng xét nghiệm này, nhiều tổ chức, bao gồm Viện Hàn lâm Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ và Hiệp hội dị ứng và miễn dịch lâm sàng Canada đã khuyến cáo không nên sử dụng xét nghiệm IgG để chẩn đoán dị ứng thực phẩm hoặc không dung nạp/ nhạy cảm với thực phẩm.

https://www.aaaai.org/tools-for-the-public/conditions-library/allergies/igg-food-test