Nôn Trớ Ở Trẻ Sơ Sinh

🤢 😂 

🙄 Ta tạm coi trẻ sơ sinh = trẻ bú mẹ (dưới 12 tháng)

😢 BÉ NHÀ EM ĐƯỢC HAI THÁNG, TRỚ NHIỀU LẦN LẮM. CÓ SAO KHÔNG BÁC SĨ?

Khi trẻ còn nhỏ, có nhiều rối loạn làm trẻ nôn lắm, sẽ không có gì lạ, nếu con bị đến vài lần nôn (kèm theo các món khác) vài lần trong những năm đầu đời. Dù bác sĩ vẫn nói là đa phần sẽ tự khỏi thôi (sau khi khám, loại trừ), thì mẹ vẫn lo. Cái cảm giác bất lực (kèm theo sợ hãi) khi thấy con nôn, muốn làm gì đó mà không biết làm gì khiến cho bố mẹ căng thẳng và lo lắng nhiều. Nhiều lúc cáu cả với bác sĩ.

Để đỡ lo, chẳng còn cách nào khác là phải tự đọc, học, hỏi bác sĩ càng nhiều càng tốt.

🙄 NÔN hay là TRỚ vậy?

💦 Chúng ta phải làm rõ với nhau là: nôn khác, trớ khác. Nôn là có một lực quặn thắt, dồn đẩy dịch thức ăn từ dạ dày lên mồm miệng. Trớ (hay gặp ở trẻ bé dưới 1 tuổi) là dòng dịch dạ dày trào ra miệng (mà chẳng có lực nào đẩy cả), thường kèm theo nấc hay ợ một cái.

🤮 Nôn xảy ra khi cơ bụng và cơ hoành (dải cơ khỏe, rộng chắn giữa ngực và bụng) co rút TRONG KHI dạ dày đang căng giãn. Phản xạ này kích thích vào TRUNG KHU NÔN của não bộ, thường thì bị kích động bởi:

1. Tín hiệu thần kinh từ dạ dày và ruột khi mà DẠ DÀY - RUỘT ĐANG CÓ VẤN ĐỀ (viêm, kích ứng, nghẹt, tắc).

2. Các chất hóa học lưu thông trong máu (từ thuốc, từ các chất kích thích).

3. Phản ứng tâm lý khi nhìn hoặc ngửi thấy mùi khó chịu, "mắc ói".

4. Kích thích từ tai giữa (gặp lúc say tàu xe).

🤢 SAO MÀ LẠI NÔN

🥺 Nguyên nhân thường gặp của nôn và chớ tùy thuộc vào độ tuổi. Trong suốt một hai tháng đầu đời, đa số đứa sơ sinh nào cũng trớ một tí sữa mẹ hoặc sữa công thức trong khoảng 1 giờ sau ăn. Đơn giản là sữa trào từ dạ dày, qua thực quản, rồi ra miệng. Nhẹ nhàng vậy thôi. 

🙄 Bé sẽ ít trớ hơn nếu được vỗ ợ hơi sau bú và hạn chế nghịch, nô, chuyện vui vẻ quá sau bú. Trớ đỡ dần khi trẻ lớn, và thường còn rất ít khi trẻ được 10 - 12 tháng tuổi. Trớ không đáng lo và không ảnh hưởng gì đến tăng cân cả. Chú ý duy nhất khi trẻ trớ, ọc sữa là nghiêng trẻ sang bên, tránh hít sặc, hút sạch sữa trớ ra nếu quá nhiều. 

🤢 Trẻ cũng có thể nôn trong tháng đầu. Nhưng nếu nôn nhiều lần, liên tiếp hoặc kèm theo ăn bú kém, hãy đi khám nhi sớm. 

🔬 NÔN KÉO DÀI

Trong khoảng giữa 2 đến 4 tuần sau sinh, nếu trẻ nôn liên tục, dữ dội cần nghi ngờ đến hẹp cho phì đại môn vị bẩm sinh (cơ dạ dày ở dưới đáy bao dạ dày, chỗ đổ vào ruột bị DÀY QUÁ, chít hẹp lại).

🤢 Dấu hiệu ĐIỂN HÌNH nhất là nôn dữ dội sau 15 - 30 phút sau MỌI CỮ BÚ. Nếu có dấu hiệu này, đi viện nhi cấp cứu luôn.

💦 GERD - BỆNH trào ngược dạ dày thực quản

🙄 Vì sao viết hoa chữ BỆNH, vì trào ngược được coi là bệnh chỉ khi làm trẻ khó chịu, ảnh hưởng, có biến chứng và/hoặc làm bố mẹ trẻ lo lắng.

🤢 Nếu sau vài tuần, tháng đầu, trẻ vẫn cứ trớ suốt, nhiều lần sau ăn, ta nghi ngờ đến trào ngược dạ dày - thực quản. Hiểu nôm na là cơ ở cuối thực quản mềm yếu quá, không siết chặt lại, làm cho dịch dạ dày có thể đi ngược trở lại, gây trớ, nôn. Tình trạng này thì cần đi khám (không phải khám cấp cứu) để điều trị. 

💦 Một vài cách có thể thử để đỡ hơn:

- Làm sữa sánh hơn (pha thêm bột ăn dặm hoặc bột yến mạch) - THEO HƯỚNG DẪN CỦA BÁC SĨ 

- Tránh ăn no quá, chia bữa nhỏ, nhiều lần hơn

- Vỗ ợ hơi nhiều hơn

- Bế trẻ nhẹ nhàng, cao đầu, ở nơi yên tĩnh tránh kích thích ít nhất 30 phút sau mọi bữa ăn

- Dùng thuốc theo đơn của bác sĩ

🦠 VIÊM NHIỄM

👾 Sau vài tháng đầu đời, thì nguyên nhân chính gây NÔN là viêm nhiễm dạ dày hoặc viêm ruột (hoặc cả hai). Virus là nguyên nhân hay gặp nhất, đôi khi, cũng là vi khuẩn và kí sinh trùng (giun sán). 

Khi nhiễm trùng, trẻ sẽ kèm theo sốt, tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng. Đây là bệnh lây, bạn hàng xóm mà bị, rồi con lại nôn sốt tiêu chảy, dễ chừng con lây từ bạn.

👾 Rotavirus là căn nguyên hàng đầu gây nôn ở trẻ bé, với triệu chứng sẽ tiến tới tiêu chảy và sốt (theo sau nôn). Uống vaccine Rota sẽ giảm nguy cơ nhiễm con này. 

🔬 Ngoài ra thì còn có đủ loại: norovirus, enterovirus, adenovirus.

🤢 Đừng quên là các loại virus vi khuẩn gây bệnh ngoài đường tiêu hóa cũng gây nôn, như viêm phế quản, viêm tiết niệu, viêm tai giữa, viêm não màng não, viêm ruột thừa... Đây là các tình huống cấp cứu, có các dấu hiệu cảnh báo, chính vì thế, chúng mình mới nhắc lại liên tục bài tiny.cc/trenon ở các bài về nôn.

⚠️ Nhắc lại ở đây các triệu chứng phải đi viện ngay, bất kể lứa tuổi. Khi nôn, kèm theo BẤT KÌ TRIỆU CHỨNG NÀO SAU:

- Nôn ra dịch xanh hoặc máu

- Đau bụng dữ dội

- Nôn liên tục, nôn vọt

- Bụng chướng, đau khi sờ

- Kích thích vật vã hoặc lơ mơ

- Co giật

- Mất nước (tiểu ít, khóc không nước mắt, thóp trũng, môi miệng khô)

- Không uống đủ

- Nôn quá 24 giờ liền

Nguồn: BS Mon