Ngoài mang lại thoải mái và đủ đầy về tinh thần thì ở trẻ nhỏ, việc quan sát phân (màu sắc, kết cấu, mùi, số lần đi) cũng cho mẹ biết được khá nhiều về sức khỏe của trẻ.
🤩 Trẻ em là một cơ thể đang lớn và đang hoàn thiện. Từng giai đoạn phát triển và ở mỗi một đứa trẻ cụ thể lại có những điều riêng biệt. Phân trẻ cũng như vậy, khác biệt trong từng giai đoạn phát triển của trẻ, mang tính cá thể, không trẻ nào giống nhau hoàn toàn, thậm chí có khác biệt giữa các ngày, nó còn liên quan đến những thứ mẹ ăn, trẻ ăn và trẻ uống.
🏛 Chúng ta có thể xây dựng một “Viện bảo tàng poop trẻ em” chứ chẳng đùa. Thế nên các mẹ đừng quá hoảng sợ, hay lo lắng khi thấy phân bé nhà mình đổi màu nhẹ hay thêm vài hạt trắng nho nhỏ trong một hai bãi phân nhé. Dĩ nhiên sẽ có vài dấu hiệu cảnh báo rõ nét rằng trẻ đang thật sự có vấn đề và cần đưa trẻ đi khám. Nhưng trước hết hãy thăm quan một vòng “ Viện bảo tàng” này nhé.
👨🏻🌾 1. Màu sắc
Phân là “những thứ trẻ nuốt vào” được phân hủy bởi vi khuẩn, các dịch tiêu hóa và còn chứa các tế bào chết (già rồi tự bong ra theo chu kì) của đường ruột. Trẻ đã ăn dặm, một số thực phẩm trẻ ăn có thể gây đổi màu phân như củ cải đỏ, cà chua, cà rốt, rau chân vịt... hay một số thuốc như sắt. Với những trẻ còn ăn sữa hoàn toàn (sữa mẹ, sữa công thức) màu phân trẻ tùy thuộc vào thức ăn mẹ ăn hàng ngày và hệ vi khuẩn đường ruột của trẻ. Vì vậy “poop” vào thứ 2 trông khác với “poop” vào thứ 3 cũng là điều bình thường. (Chưa ở đâu sự bình thường nó cũng lạ thường đến vậy). Nhưng không phải không có màu bất thường đâu nhé! Cùng nhìn list màu dưới đây để phân biệt nhé!
◼️ MÀU ĐEN
- Phân su: màu đen, hoặc xanh lá cây đậm, dính, giống màu dầu máy, không mùi mà chắc chắn sẽ thấy trong vài ngày đầu sau sinh. Chậm hoặc không có phân su sau 48 giờ là bất thường.
- Do thuốc, thức ăn: sắt, bismuth, bánh Oreo, nước nho, dồi lợn...
- Do máu: chảy máu dạ dày, trẻ nuốt máu (mẹ bị nứt đầu ti). Máu đỏ sau khi đi qua ruột bị biến thành màu đen.
🔶 30 SẮC VÀNG
- Ở trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn, phân trẻ có thể có đủ các sắc thái của màu vàng từ đậm đến nhạt, thậm chí có thể có màu nâu, da cam, xanh lá cây và thường có các hạt lợn cợn (giống như hạt mù tạt wasabi - đây là chất béo vì một lí do nào đó không được tiêu hóa) và kết cấu nhão, lỏng, có thể tưởng lầm là trẻ bị tiêu chảy.
- Ở trẻ ăn sữa công thức, phân cũng có đủ các sắc độ như ở trẻ bú mẹ, thường đậm màu, sệt hơn giống như bơ lạc vậy, đôi khi cũng cứng hơn so với trẻ bú mẹ hoàn toàn và thường có mùi nặng hơn.
❇️ SẮC XANH TƯƠI
- Phân màu xanh đậm phổ biến nhất ở trẻ đang bắt đầu làm quen với các món có màu xanh lá cây, chẳng hạn như rau ngót và đậu cove… Đôi khi đậm quá lại tưởng màu đen các mẹ à. Đó gọi là xanh đen ý.
- Với hệ tiêu hóa đang hoàn thiện, không phải tất cả thức ăn đều được tiêu hóa hoàn toàn, một số thức ăn di chuyển rất nhanh qua ruột khiến chúng chưa được tiêu hoá hết. Nên đừng bất ngờ khi bạn thấy nguyên cả tép bưởi trong phân của bé nhà bạn.
- Hay đơn giản là dịch mật chưa được chuyển hóa hết mà thôi. Đây là trường hợp hay được hỏi nhất, khi trẻ ốm, dùng kháng sinh... phân sẽ có màu xanh vàng. Do ruột vừa bị kích thích (mật tiết nhiều) vừa không hấp thu kịp (co bóp nhanh, vi khuẩn kém). Nên dư màu xanh như vậy.
🔴 MÀU ĐỎ MÁU
- Loại trừ do thực phẩm, thuốc… (ví dụ: ăn cà rốt, dưa hấu). Khi phân có màu đỏ, có máu (dây dây, lẫn nhầy hoặc nhỏ giọt hoặc nhờ nhờ máu cá) hãy đưa trẻ đến bác sĩ, có thể là nhiễm trùng đường ruột, dị ứng sữa, hay nứt kẽ hậu môn, rò hậu môn, hay lồng ruột. Dù là gì thì cũng không tự chữa được đâu, đi viện thôi.
- Toàn bãi máu đỏ rực, đến gặp bác sĩ ngay các mẹ nhé!
◻️ MÀU TRẮNG
- Như cứt cò - sách y dạy là vậy. Đây là biểu hiện của bệnh lý gan mật. Phân cứ nhạt màu nhạt màu dần ở bất kì tuổi nào thì hãy đi khám càng sớm càng tốt.
Thường thì trong suốt quá trình lớn lên, phân trẻ sẽ thay đổi màu rất nhiều lần, do trẻ khám phá, pha trộn các loại thức ăn và thường màu sẽ trở về bình thường sau 2-3 ngày. Các mẹ cứ yên tâm theo dõi.
🔄 2. Số lần đi ngoài và số lượng một bãi
👩🏻⚕️ Điều này thật sự không quan trọng nếu trẻ vẫn tăng cân tốt, bụng không chướng, chơi khỏe và cảm thấy vui vẻ hạnh phúc. Chẳng có gì phải đong đếm so sánh với con nhà khác nhá.
Ở trẻ bú mẹ số lần đi ngoài sẽ nhiều hơn so với trẻ bú sữa công thức, thường là 3-4 lần/ngày, cũng có đứa đi 7-8 lần/ngày, lần nào bãi cũng to các mẹ à. Trong vài tuần đầu sau đẻ (6 tuần đầu) có nhiều trẻ đi ị sau mỗi lần bú, nhưng cũng có trẻ đi ít hơn so với lượng trẻ ăn, 2-3 lần/ngày hoặc lâu hơn. Trẻ vẫn tăng cân tốt thì không sao, nhưng nếu tăng chậm hoặc không tăng cân, cùng với đi ị ít hơn 3 lần/ngày thì có thể là trẻ không ăn đủ sữa đấy. Khi trẻ lớn dần hệ tiêu hóa hoàn thiện hơn, tốc độ vận chuyển thức ăn chậm hơn, một vài đứa có thể vài ngày đi 1 lần ở tháng thứ 2 sau đẻ.
Sáu tuần tiếp theo, trẻ bú mẹ sẽ đi ngoài ít hơn. Một số trẻ đi 1 lần 1 ngày, trong khi một số khác lại vài ngày 1 lần, nhưng đã đi là đi bãi lớn. Miễn là phân mềm, trẻ vui (không nhăn nhó rặn rặn khó chịu) là được.
👀 3. Kết cấu của phân
Như đã mô tả ở trên phân trẻ bú mẹ giống mù-tạt, còn phân của trẻ ăn sữa công thức thì như bơ lạc. Phân sẽ khuôn dần theo thời gian.
Phân vô cùng lỏng có thể cho thấy rằng trẻ không hấp thu tốt chất dinh dưỡng như bình thường, điều này có thể xảy ra trong dị ứng protein sữa hoặc các tình trạng nghiêm trọng khác như tiêu chảy (phân nước), nhiễm trùng…
🐱 Nếu phân bé trông giống như phân mèo, phân dê, cứng khô có thể trẻ đang bị táo bón! Không tự mò mẫm chữa, xin tư vấn bác sĩ ngay.
🌫 Phân nhày thì sao nhỉ? Nếu trẻ đang chuẩn bị mọc răng hay đang ho nhiều đờm, thì có thể là do trẻ nuốt xuống và cho ra theo phân, cũng có thể là trẻ dung nạp thức ăn kém. Nhưng nếu như lượng nhày nhiều, tách thành bánh … kèm theo trẻ có sốt, mệt, hay chán ăn thì hãy chụp lại mẫu phân, hoặc lưu lại mẫu và đưa bé đến bác sĩ nhé! (Phần này sẽ được nói kĩ hơn ở bài riêng, bài này là bài exclusive - dành riêng cho ai theo dõi chatbot tại m.me/chamconchuanmy).
👃🏻 4. Mùi
Phân mà! Có mùi là chuyện đương nhiên. Trong vài ngày đầu, phân su ở trẻ sơ sinh thường không có mùi hoặc rất ít mùi. Trẻ ăn sữa công thức phân thường nặng mùi hơn phân ở trẻ bú mẹ.
Nhưng trong một số trường hợp, phân có mùi cực kì khó chịu (thối khẳn), không như mọi khi, kèm theo màu phân bất thường đừng ngần ngại mang trẻ cùng mẫu phân của bé đến gặp bác sĩ nhé! Mùi bất thường tức là mùi mà mũi mẹ không thấy quen, không thấy như mọi ngày.
🙄 Dạo chơi vậy đủ chóng mặt rồi các mẹ nhỉ. Phân thôi mà nhiều thứ quá í chứ.
🎃 Túm lại biết “sương sương” cho vui vậy thôi, nhưng các mẹ cần nhớ một vài điểm quan trọng để biết khi nào cần phải lo và đưa trẻ đi khám nhé:
1. 🔔 Màu bất thường: trắng, xám, đen (chú ý là đen nhé không phải xanh đậm đâu).
2. 🔔 Phân có máu, hay có nhày nhiều bất thường, kết hợp với các dấu hiệu toàn thân như sốt, mệt, ăn kém, nôn…
3. 🔔 Phân quá rắn, hoặc quá lỏng, trẻ đi rất nhiều lần, hoặc đi phân són, trẻ quấy khóc hoặc chảy máu trong khi đi ngoài và/ hoặc kết hợp với các dấu hiệu bất thường toàn thân khác.
4. 🔔 Hay bất cứ tình trạng phân, hay màu sắc phân nào bố mẹ thấy không yên, kéo dài trên 48 giờ, chẳng tội gì mà không đưa con đi khám!
😷 Xin được chúc toàn thể các mẹ trong page Chăm con chuẩn Mỹ, sức khỏe và luôn gắn bó với page! Xin cảm ơn vì đã đọc chia sẻ của mình!
👩🏻⚕️ Joe Nguyen, MD.
Certified Pediatrician
0 Nhận xét