Giang thành tử - Ất Mão chính nguyệt nhị thập nhật dạ ký mộng
江城子－乙卯正月二十日夜記夢
十年生死兩茫茫，
不思量，
自難忘。
千里孤墳，
無處話淒涼。
縱使相逢應不識，
塵滿面、
鬢如霜。
夜來幽夢忽還鄉，
小軒窗，
正梳妝。
相顧無言，
惟有淚千行。
料得年年腸斷處，
明月夜、
短松崗。
Giang thành tử - Ất Mão chính nguyệt nhị thập nhật dạ ký mộng
Thập niên sinh tử lưỡng mang mang,
Bất tư lường,
Tự nan vương.
Thiên lý cô phần,
Vô xứ thoại thê lương.
Túng sử tương phùng ưng bất thức,
Trần mãn diện,
Mấn như sương.
Dạ lai u mộng hốt hoàn hương,
Tiểu hiên song,
Chính sơ trang.
Tương cố vô ngôn,
Duy hữu lệ thiên hàng.
Liệu đắc niên niên trường đoạn xứ,
Minh nguyệt dạ,
Đoản tùng cương.
Dịch nghĩa
Mười năm sống chết cả hai đều thăm thẳm,
Không suy nghĩ tới,
Nhưng vẫn khó quên được.
Nấm mộ đơn côi cách nơi ngàn dặm xa,
Không nơi kể hết nỗi thê lương.
Nếu như có gặp nhau cũng không nhận ra,
(Vì ta nay) bụi đầy mặt,
Tóc mai như sương.
Đêm qua trong mộng chợt về quê nhà,
Cửa sổ nhỏ dưới hiên nhỏ,
Đang lúc chải đầu.
Nhìn nhau không nói được gì,
Chỉ có nước mắt ngàn hàng.
Giá mà hằng năm ta tới được nơi đau lòng đó,
Những đêm trăng sáng,
Trên đồi thông.
Dịch thơ
Mười năm cách biệt muôn trùng
Dù không cố nhớ nhưng lòng chẳng quên
Làm sao tỏ cạn nỗi niềm
Nàng nơi ngàn dặm cỏ mềm mộ xanh
Thiên thu xa cách không đành
Nàng nơi chốn ấy một mình thê lương
Thân ta đã nhuốm bụi đường
Tóc ta đã nhuộm gió sương mất rồi
Gặp nhau còn được nữa thôi
Chắc gì đã nhận ra người ngày xưa
Ta về quê cũ trong mơ
Thấy nàng ngồi đó vẫn chờ bên hiên
Điểm trang nàng vẫn cười hiền
Nhìn nhau không nói lặng yên bên giường
Nàng ơi có thấu đoạn trường
Đêm nay trăng sáng đồi sương với tùng
(Bản dịch Xuân Như)
Mười năm sinh tử miên man
Lòng xuân khôn dứt muôn ngàn ái ân
Quan san vạn dặm cô phần
Thê lương tình ấy phân trần nơi đâu
Tương phùng chẳng nhận được nhau
Tóc xanh mặt ngọc đượm màu phong sương
Đêm mơ về lại cố hương
Thấy em hiên vắng soi gương chải đầu
Nhìn nhau không nói một câu
Áo xanh ướt đẫm lệ sầu chứa chan
Biết khi trăng chiếu thông ngàn
Đoạn trường chốn ấy gặp nàng được chăng?
[Bởi Vi Nhất Tiếu]
Mười năm sống thác những mơ màng,
Không cố nhớ,
Thật khó quên.
Ngàn dặm mồ hoang,
Đâu chỗ kể thê lương.
Ví thử gặp nhau, đâu dễ nhận.
Mặt đầy bụi,
Tóc như sương...
Đêm về, trong mộng chợt hồi hương,
Cửa hiên nhỏ,
Nàng điểm trang.
Nhìn nhau chẳng nói,
Chỉ có lệ ngàn hàng.
Nếu tới hàng năm nơi đứt ruột,
Đêm trăng sáng,
Đồi thông non.
Chú:
Tô Thức, tự là Tử Chiêm, hiệu là Đông Pha Cư Sĩ, sinh năm 1036, mất năm 1101. Ông người Mi Châu, tỉnh Tứ Xuyên. Ông là một đại văn hào đời Tống, làm phú, thơ, từ, lại giỏi thư pháp và hội hoạ. Tranh vẽ trúc của ông rất nổi tiếng.
Tuy có tài, nhưng hoạn lộ của ông rất thăng trầm, và cuộc sống tình cảm cũng nhiều sóng gió. Năm 19 tuổi, ông cưới bà vợ đầu là Vương Phất, 16 tuổi, con của Tiến Sĩ Vương Phương, cùng quê với ông. Hai người vô cùng ý hợp tâm đầu. Bà hay chữ, và giúp ông rất nhiều khi làm quan. Bà mất năm 1065, khi mới 27 tuổi, ở kinh, nhưng được đưa về chôn tại quê nhà, ở Tứ Xuyên, trên một ngọn đồi, và chính Tô đã trồng 3000 cây tùng để tỏ lòng thương nhớ.
Mấy năm sau, Tô tục huyền với Vương Nhuận Chi, là em họ của vợ, và cũng là người hằng mến mộ văn tài của ông từ nhiều năm qua... Bà này cũng hay chữ, lại hiền thục theo Tô khắp nơi, trong nhiều lần bị biếm. Bà mất năm 1093. Năm 1071, bà mua cho ông một ca nữ ở Tiền Đường, là Vương Triêu Vân, lúc đó mới 12 tuổi để hầu hạ. Cô này lanh lợi giỏi văn chương, được Tô chỉ dạy tận tình, và sau cưới làm thiếp. Cô mất năm 1096, vì bệnh, lúc 37 tuổi.
Năm 1075, 10 năm sau khi vợ đầu mất, Tô đang làm quan tại Sơn Đông, nằm mơ thấy vợ. Khi tỉnh lại, ông rất cảm động, bèn làm bài từ này để tế vợ. Đây là lần đầu tiên một bài văn tế được làm theo thể từ. Ông dùng chữ chân phác minh bạch, được người đời truyền tụng.
Nguồn: tổng hợp
0 Nhận xét