HỘI CHỨNG TĂNG THÔNG KHÍ

Hôm trước có một bạn hỏi mình con gái bạn mỗi lần bị rầy thì khóc nấc, có cảm giác khó thở, rồi tê cứng chân tay, bạn sợ con mình bị hen suyễn. Mình nói cái đó không phải là hen suyễn mà là triệu chứng của hội chứng tăng thông khí.

Hội chứng tăng thông khí xảy ra khi người bệnh có hiện tượng thở nhanh và sâu (tăng thông khí qua phổi) mà không kèm theo hoạt động thể lực tương ứng. Có nghĩa là sao?

Khi bạn chạy, cơ thể tiêu thụ nhiều năng lượng, tăng nhu cầu oxy và thải ra nhiều CO2. Khi đó phổi phải thở nhiều hơn để cung cấp oxy và thải CO2 nhiều hơn, đó là sự tăng thông khí tương thích.

Tuy nhiên khi bạn hồi hộp, lo lắng, stress, khóc, trong cơn sợ hãi,… thì bạn thở nhanh và sâu một cách vô thức nhưng cơ thể không có tăng vận động. Điều này khiến phổi thải ra nhiều CO2 một cách bất hợp lý.

• CO2 + H2O = H2CO3

Vì phổi thải nhiều CO2 làm cho phản ứng hai chiều này lệch về bên trái, tức là giảm H2CO3, làm máu bị kiềm hóa. 

Khi máu bị kiềm hóa sẽ làm mạch máu co lại, tăng huyết áp và giảm lượng máu lên não, gây một loạt các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, cảm giác khó thở, tim đập nhanh, đau ngực, mất tập trung, khô miệng, đầy hơi.

Chưa hết Calcium trong máu tồn tại dưới 2 dạng, dạng kết hợp với Albumin là dạng bất hoạt, dạng ion hóa là dạng tự do có hoạt tính. Khi máu kiềm hóa sẽ làm Ca kết hợp với Albumin nhiều hơn làm giảm lượng Ca ion hóa, làm bạn có hiện tượng giảm Ca máu tạm thời.

Nếu HCTTK kéo dài sẽ làm giảm Ca, tạo nên cảm giác tê tay chân, co cứng cơ tay chân, thậm chí cuối cùng có thể gây xỉu. Sau khi xỉu, hiện tượng tăng thông khí không còn nữa thì sẽ từ từ hồi phục.

Lúc trước chúng ta được khuyên cho người bệnh HCTTK thở lại vào một túi giấy giúp thải CO2 chậm lại, tuy nhiên phương pháp này đang được xem xét lại vì không thấy hiệu quả rõ rệt nhưng có thể gây hại nếu dùng sai chẩn đoán trên bn hen suyễn chẳng hạn.

Để điều trị HCTTK thì có thể tập thở bụng (thở cơ hoành) để điều hòa nhịp thở trở lại, nếu có rối loạn về tâm lý như lo âu, stress, trầm cảm thì phải điều trị tâm lý hoặc nặng hơn thì dùng thuốc tùy trường hợp.

Nên nhiều người đi thi vấn đáp tự nhiên hồi hộp rồi quên hết, có khi xỉu ngang là đây. Khóc một hồi tê cứng chân tay cũng từ đây, phổi nó chả bệnh gì vì thải được CO2 nhiều như vậy tức là còn ngon lành. Chứ hen suyễn nặng thở ì ạch mà có thông khí được gì đâu, máu thì toan chứ kiềm gì nổi.