CHẾ ĐỘ ĂN VÀ SINH HOẠT, VẬN ĐỘNG CHO TRẺ THỪA CÂN, BÉO PHÌ

HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ ĂN VÀ SINH HOẠT, VẬN ĐỘNG CHO TRẺ THỪA CÂN, BÉO PHÌ

1. KHI XÂY DỰNG THỰC ĐƠN CHO TRẺ THỪA CÂN BÉO PHÌ CẦN ĐẢM BẢO CÁC NGUYÊN TẮC SAU:

- Không giảm cân quá nhiều hoặc quá nhanh vì sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ.

- Khẩu phần ăn vẫn phải đủ các chất dinh dưỡng.

- Bổ sung protein lành mạnh: Protein giúp xây dựng cơ bắp và tạo cảm giác no. Đảm bảo cho trẻ ăn đủ lượng Protein so với lứa tuổi. Hãy cho bé ăn các thực phẩm giàu protein + ít béo như thịt gà (bỏ da), thịt vịt (bỏ da), hải sản, cá, trứng, đậu phụ, các loại đậu. Số lượng: ............/ ngày.

- Kiểm soát chất béo: Chọn chất béo không bão hòa đơn và đa có trong dầu ô liu, dầu hạt cải, quả bơ, các loại hạt. Hạn chế thực phẩm chiên xào, các loại nước xốt, đồ ăn nhanh (thực phẩm chế biển sẵn), mỡ động vật (thịt mỡ, da gia cầm, nội tạng). Nên chế biến chủ yếu ở dạng luộc, hấp, kho để giảm bớt dầu mỡ.

- Vẫn cho trẻ uống sữa để bổ sung calci hàng ngày cho trẻ. Nên cho trẻ uống sữa tách béo, không đường có năng lượng thấp: ............ml/ ngày, chia 3 bữa: sau ăn sáng .............; 14h ........... và trước ăn tối ............

- Trong bữa ăn, nên cho trẻ ăn rau và canh trước; tiếp theo, ăn thức ăn; cuối cùng mới ăn đến cơm.

- Chọn tinh bột phức hợp: Ưu tiên các loại tinh bột tiêu hóa chậm, giàu chất xơ như gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám, bánh mỳ đen, khoai lang, bắp (ngô). Chúng giúp bé no lâu hơn và ổn định đường huyết.

Hạn chế: Gạo trắng, bánh mì trắng, mì gói, cơm, bún, phở (nên ăn ở mức độ vừa phải). Có thể sử dụng các loại tinh bột năng lượng thấp như miến dong, khoai môn, khoai sọ phối hợp với cơm. Lượng cơm ................./ bữa.

- Tăng cường rau xanh và trái cây: Hãy khuyến khích bé ăn nhiều loại rau củ quả đa dạng. Chúng giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp bé no lâu mà không nạp quá nhiều calo. Ví dụ: Thay vì ăn vặt bằng bánh kẹo, hãy cho bé trái cây tươi hoặc rau củ cắt miếng.

Nên chọn rau xanh và hoa quả ít ngọt như như dưa leo, củ đậu, táo ta, lê, bưởi, thanh long, cam, ổi, nho, khế, roi, dưa hấu, dưa lê...

- Không nên cho trẻ ăn đồ ngọt như bánh kẹo, nước ngọt, hoa quả ngọt. Không nên cho thêm đường vào các loại đồ uống. Không dùng các loại đồ uống nhiều đường như trà sữa, chè, kem... Nếu cho trẻ uống đồ uống, có thể dùng nước hoa quả tươi, nước khoáng, nước lọc. Hoa quả nên chọn các loại ít ngọt.

- Không ăn thực phẩm ăn nhanh (mì tôm, pizza, bánh mì Thổ Nhì Kỳ, bánh hamburger, khoai tây nghiền, bánh mì sandwich,...), nếu có ăn thì không quá 01 lần mỗi tháng. Nên kiểm soát cả những bữa ăn bên ngoài của trẻ (ví dụ như ăn ở trường học...) để đảm bảo cân bằng.

- Nên ăn đều đặn các bữa, tránh bỏ bữa. Không để trẻ quá đói (vì nếu trẻ bị đói, trẻ sẽ ăn nhiều hơn vào các bữa sau làm mỡ tích lũy nhanh hơn). Bữa sáng là bữa quan trọng nhất, giúp cung cấp năng lượng cho cả ngày. Nên ăn nhiều vào bữa sáng, vừa vào bữa trưa và ít vào bữa tối. Không nên cho trẻ ăn sau 20h và Không ăn bữa đêm.

- Nhai kỹ và cho trẻ ăn chậm, giúp trẻ cảm nhận được cảm giác no và sẽ ngừng ăn khi thấy no. Mỗi bữa ăn nên kéo dài 30 phút. Nếu ăn quá nhanh thì trẻ sẽ ăn nhiều hơn nhu cầu cần thiết. Nên cho trẻ ăn cùng gia đình khi trẻ ở nhà.

- Khuyến khích bé uống đủ nước.

- Không cho trẻ nhai kẹo cao su vì sẽ làm cho trẻ lúc nào cũng muốn nhai.

- Ngủ sớm trước 22h.

2. TĂNG NĂNG LƯỢNG TIÊU HAO CHO HOẠT ĐỘNG THỂ LỰC:

- Kết hợp chế độ ăn và luyện tập hợp lý. Vận động thường xuyên là yếu tố then chốt để đốt cháy calo và tăng cường sức khỏe tổng thể.

- Mục tiêu là trẻ tham gia các hoạt động tập luyện vừa phải, ít nhất 60 phút/ ngày, ít nhất 3 - 5 ngày/ tuần. Không nhất thiết phải là các bài tập nặng nhọc. Nên lựa chọn những môn trẻ yêu thích để duy trì việc tập luyện: Chạy bộ, đạp xe, bơi lội, nhảy dây, đá bóng, cầu lông, bóng rổ…

- Ngoài thời gian tập thể dục, không nên cho trẻ ngồi lâu với các hoạt động tĩnh như ngồi xem tivi, chơi trò chơi điện tử, dùng điện thoại, ipad, máy tính. Hãy đặt ra quy tắc về thời gian sử dụng thiết bị điện tử. Nên khuyến khích trẻ làm việc nhà và vận động nhiều hơn để giảm tích lũy mỡ thừa.

- Tạo niềm vui trong vận động: Rủ bé tham gia các hoạt động thể thao cùng gia đình hoặc bạn bè. Khi bé thấy vui, bé sẽ duy trì lâu hơn.

- Đi bộ hoặc đạp xe đến trường: Nếu khoảng cách cho phép, hãy khuyến khích bé đi bộ hoặc đạp xe thay vì đi xe máy, ô tô.

- Đăng ký các lớp học thể thao: Cho bé tham gia các câu lạc bộ bơi lội, võ thuật, bóng đá, bóng rổ... để bé được vận động có hệ thống.

- Uống đủ nước để bù lại lượng nước trẻ mất qua mồ hôi trong quá trình luyện tập.

3. MỘT SỐ LỜI KHUYÊN QUAN TRỌNG KHÁC

- Làm gương cho bé: Cha mẹ là tấm gương tốt nhất. Hãy cùng bé ăn uống lành mạnh và tập luyện.

- Không gây áp lực: Giảm cân là một quá trình, không phải là một cuộc đua. Đừng gây áp lực hay chê bai bé, điều đó có thể ảnh hưởng xấu đến tâm lý.

- Khuyến khích và động viên: Luôn khen ngợi những nỗ lực và tiến bộ của bé, dù là nhỏ nhất.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ/ chuyên gia dinh dưỡng: Để có một kế hoạch cá nhân hóa và an toàn nhất cho bé, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng là điều cực kỳ quan trọng.

Quá trình giảm cân ở trẻ em cần sự kiên nhẫn, khoa học và sự hỗ trợ hết lòng từ gia đình. Chúc bé sớm đạt được cân nặng khỏe mạnh!

CÁCH KHUYẾN KHÍCH BÉ ĂN UỐNG LÀNH MẠNH VÀ TẬP THỂ DỤC MỘT CÁCH VUI VẺ

1. BIẾN VIỆC ĂN UỐNG LÀNH MẠNH THÀNH NIỀM VUI

Trẻ em thường không thích bị ép buộc hay cảm thấy mình đang "ăn kiêng". Hãy biến việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh thành một trải nghiệm thú vị:

·         Cho bé tham gia vào quá trình:

o    Đi chợ cùng bé: Dạy bé cách chọn rau củ quả tươi, giới thiệu các loại thực phẩm mới. Khi bé tự tay chọn, bé sẽ hào hứng hơn khi ăn.

o    Cùng bé chuẩn bị bữa ăn: Cho bé làm những việc đơn giản như rửa rau, trộn salad, bày biện món ăn. Khi bé có "công sức" vào món ăn, bé sẽ muốn thưởng thức thành quả của mình.

o    Trồng cây nhỏ: Nếu có không gian, hãy cùng bé trồng một vài loại rau thơm, cà chua bi, hoặc dâu tây. Bé sẽ hiểu hơn về nguồn gốc thực phẩm và trân trọng chúng hơn.

·         Trình bày món ăn hấp dẫn:

o    Sáng tạo hình thù: Cắt rau củ thành các hình ngộ nghĩnh, sắp xếp thức ăn thành mặt cười hoặc con vật.

o    Màu sắc bắt mắt: Sử dụng nhiều loại rau củ quả có màu sắc khác nhau để bữa ăn trông đẹp mắt và đầy đủ dưỡng chất.

·         Không cấm đoán hoàn toàn, mà là "hạn chế" và "thay thế":

o    Thỏa hiệp lành mạnh: Thay vì cấm hoàn toàn đồ ngọt hay đồ ăn vặt, hãy quy định "ngày đặc biệt" (ví dụ: cuối tuần) và số lượng cụ thể. Đồng thời, đưa ra các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn (ví dụ: thay vì kem là sinh tố hoa quả tự làm, thay vì bim bim là bỏng ngô không đường/ muối).

o    Giải thích nhẹ nhàng: Thay vì nói "Con không được ăn cái này", hãy giải thích đơn giản "Cái này không tốt cho sức khỏe con nếu ăn nhiều, nó làm con chậm lớn/dễ ốm. Con thử món này xem, nó vừa ngon vừa giúp con khỏe mạnh hơn."

·         Làm gương: Trẻ em học hỏi rất nhiều từ cha mẹ. Nếu bạn ăn uống lành mạnh, bé sẽ có xu hướng noi theo. Cả gia đình cùng ăn những bữa ăn bổ dưỡng.

·         Không sử dụng đồ ăn như phần thưởng/hình phạt: Tránh gắn cảm xúc tiêu cực hoặc tích cực quá mức vào đồ ăn. Điều này có thể tạo ra mối quan hệ không lành mạnh giữa bé và thực phẩm.

2. BIẾN VIỆC TẬP LUYỆN THÀNH TRÒ CHƠI VÀ NIỀM ĐAM MÊ

Để bé vận động vui vẻ, hãy tập trung vào các hoạt động bé thích và biến chúng thành những trò chơi:

·         Cùng chơi với bé: Đây là cách hiệu quả nhất. Hãy dành thời gian chơi đùa, chạy nhảy, đá bóng, bơi lội cùng con. Khi có cha mẹ tham gia, bé sẽ hào hứng hơn rất nhiều.

·         Tìm hiểu sở thích của bé:

o    Nếu bé thích bóng đá: Khuyến khích bé tham gia đội bóng ở trường hoặc khu phố.

o    Nếu bé thích nhảy múa: Bật nhạc và cùng bé nhảy, hoặc đăng ký lớp học nhảy.

o    Nếu bé thích phiêu lưu: Khuyến khích bé đạp xe khám phá, đi bộ đường dài (nếu an toàn và phù hợp).

·         Hạn chế thời gian ngồi yên: Đặt ra giới hạn thời gian cho việc xem TV, chơi điện tử (ví dụ: không quá 1-2 tiếng mỗi ngày). Thay vào đó, hãy khuyến khích bé ra ngoài chơi.

·         Biến việc nhà thành vận động: Cho bé giúp đỡ các công việc nhà phù hợp với lứa tuổi như dọn dẹp phòng, giúp tưới cây, dắt chó đi dạo.

·         Tham gia các hoạt động cộng đồng: Tìm hiểu các câu lạc bộ thể thao, hoạt động vui chơi ở công viên hoặc trung tâm văn hóa địa phương.

·         Khen ngợi nỗ lực, không chỉ kết quả: Thay vì chỉ khen bé khi thắng cuộc, hãy khen ngợi sự cố gắng, kiên trì và tinh thần thể thao của bé.

·         Trang bị phù hợp: Một chiếc xe đạp mới, một quả bóng đẹp, hay bộ đồ thể thao ưa thích có thể là động lực nhỏ để bé tích cực hơn.

Quan trọng nhất là tạo ra một môi trường sống lành mạnh, tràn đầy tình yêu thương và sự hỗ trợ từ gia đình. Khi bé cảm thấy được yêu thương và được khuyến khích, bé sẽ tự nhiên phát triển theo hướng tích cực nhất.