1. NHỮNG NGÀY TRẺ BỆNH, BIẾNG ĂN NÊN BÙ SỮA CHO TRẺ NHƯ THẾ NÀO?
Trẻ biếng ăn, có thể bù sữa nhưng không nhiều hơn lượng sữa hiện tại và dù trong những ngày trẻ biếng ăn cũng không cho trẻ bỏ bữa. Bạn được khuyên là vẫn tiếp tục cho trẻ ăn vì trẻ xây dựng hành vi ăn uống trước 6 tuổi là thông qua trải nghiệm khi ăn. Trải nghiệm mới sẽ thay thế trải nghiệm cũ. Do đó, việc không cho trẻ ăn mà chỉ bù sữa sẽ làm trẻ không có trải nghiệm của việc ăn. Khi đó, sau vài ngày bạn cho ăn lại thì trẻ khó ăn như ban đầu. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn cho trẻ ăn như bình thường, thì có thể chỉ sau 1-2 ngày trẻ lại bắt đầu ăn uống tốt trở lại.
Hơn nữa, khi biếng ăn, trẻ thường thích chọn sữa vì nó dễ uống, uống nhanh để quay lại cuộc chơi, do đó trẻ rất dễ hình thành hành vi phụ thuộc vào sữa. Để tránh hành vi này, song song với bù sữa, bạn cần kết hợp thêm những cách khác như tăng năng lượng trong bữa ăn của trẻ, chọn những snack giàu năng lượng, bánh crackers, phô mai, sữa chua…
Sau cơn mưa trời lại sáng. Không có đứa trẻ nào biếng ăn mãi mà chỉ là trẻ đang học cách ăn. Học thì sẽ có lúc này, lúc khác. Cứ kiên nhẫn giới thiệu, chọn giải pháp thích hợp, trẻ học được thì sẽ hết biếng ăn và sẽ ăn uống tốt.
2. EM NÊN CHỌN LOẠI SỮA NÀO CHO CON? NÊN CHỌN SỮA NHẬP KHẨU HAY SỮA NỘI ĐỊA MUA TỪ NƯỚC NGOÀI VỀ?
Khi so sánh giữa sản phẩm sữa công thức được sản xuất tại Mỹ và tại Châu Âu, một nghiên cứu dẫn đầu bởi TS. Porto, ĐH Yale, Mỹ cho thấy có nhiều điểm khác nhau quan trọng. VD, do nhu cầu sắt nguyên tố ở trẻ người Mỹ cao hơn trẻ Châu Âu nên sữa sản xuất cho tiêu thụ tại thị thường châu Âu thường có hàm lượng sắt thấp hơn nhiều. Sắt là nguyên tố quan trọng và cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng của trẻ. Thiếu hụt sắt có thể gây thiếu máu do thiếu sắt, gây ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của não bộ và làm trẻ tăng trưởng chậm. Gần đây, FDA Mỹ phải đưa ra lời khuyên cho cha mẹ không nên dùng 1 loại sữa công thức của Đức vì hàm lượng sắt thấp hơn so với nhu cầu trẻ em ở Mỹ cần và có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng của trẻ sơ sinh đang phát triển.
Dù cùng 1 thương hiệu sữa, nhưng khi vào một quốc gia mới ngoài tìm hiểu về thị trường đó, họ cũng thường điều chỉnh hàm lượng dinh dưỡng sản phẩm cho phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người dân của quốc gia đó vì mỗi quốc gia có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Hôm trước, có một bạn hỏi tôi về sữa Meiji nội địa Nhật Bản, thương hiệu sữa này khá nổi tiếng và lâu đời ở Nhật, có thể nhiều bạn có con nhỏ cũng sẽ quen thuộc với hiệu sữa này. Khi so sánh thành phần sữa Meiji nội địa Nhật Bản và Sữa Meiji được nhập khẩu chính hãng về Việt Nam thì phần lớn các thành phần dinh dưỡng giữa 2 loại sữa này là giống nhau, tuy nhiên hàm lượng chất béo ARA và iodine ở sữa Meiji nhập khẩu về VN là cao hơn. Chất béo ARA là chất béo chuỗi dài không bão hòa có vai trò quan trọng trong cấu trúc não bộ và võng mạc ở trẻ đang tuổi phát triển. TS. Iljina, ĐH Cambridge cho biết chất béo ARA là chất béo hiện diện một lượng lớn trong vùng chất xám của não bộ, đặc biệt trong những năm đầu đời. Ngoài ra, ở dòng sữa Meiji nhập khẩu dành cho trẻ 1-3 tuổi, hàm lượng một số chất dinh dưỡng như chất xơ FOS, Vitamin D, Canxi cũng cao hơn. Điều này là để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của trẻ VN.
Một nguy cơ tìm ẩn khác có thể ảnh hưởng đến dinh dưỡng đúng của trẻ khi dùng sữa nội địa nước ngoài là gây khó khăn trong việc đọc hiểu và pha sữa đúng cách do rào cản ngôn ngữ.
3. THỨ TỰ ƯU TIÊN CỦA SỮA THEO ĐỘ TUỔI CỦA TRẺ
Sữa mẹ là dòng sữa duy nhất, quý giá mà mẹ có thể dành tặng cho bé khi chào đời, khuyến khích cho các bé bú ngay khi mới sinh và luôn là ưu tiên thứ 1 cho trẻ.
● Sữa công thức là sữa đứng thứ 2 sau sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 1 tuổi. Các loại sữa khác không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi vì không đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ. Sau 1 tuổi, trẻ có thể tiếp tục dùng sữa công thức trước đó hoặc bắt đầu chuyển qua uống sữa tươi thanh trùng.
● Sau 2 tuổi, trẻ có thể dùng đa dạng các loại sữa như sữa công thức, sữa tươi thanh trùng, sữa tươi tiệt trùng hay sữa hạt vì sau độ tuổi này sữa không còn là nguồn dinh dưỡng chính, mà sữa lúc này khuyên dùng như 1 phần trong chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng để cung cấp canxi cho trẻ.
● Sữa hạt thực ra không phải sữa, mà nói đúng hơn là nước ép hạt. Chất béo và một số thành phần khác trong sữa này ít hơn sữa tươi và sữa công thức. Không khuyên dùng thay thế sữa mẹ, sữa công thức hoặc sữa tươi thanh trùng cho bé dưới 2 tuổi.
● Sau 3 tuổi trẻ có thể dùng đa dạng các loại sữa như trên, bao gồm cả đa dạng mùi vị, tùy vào sở thích và thuận tiện của gia đình.
TẠI SAO CÓ SỰ ƯU TIÊN NHƯ VẬY?
Thực ra ở từng độ tuổi trẻ có mức độ tiêu hóa và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Sữa dưới 2 tuổi được xem là nguồn dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là chất béo cho sự tăng trưởng thể chất và phát triển não bộ. Với trẻ dưới 1 tuổi cần hàm lượng vi chất đầy đủ và hệ tiêu hóa cũa trẻ cũng chưa hoàn thiện. Do đó chỉ có sữa mẹ và sữa công thức là thích hợp. Từ 1-2 tuổi, mặc dù trẻ đã ăn khá đa dạng nhưng vẫn cần lượng vi chất và chất béo cao, do đó sữa hạt là không thích hợp. Theo cơ quan Food Standards của Úc, tất cả các sữa có nguồn gốc từ thực vật (sữa hạt) có hàm lượng chất đạm, chất béo và cung cấp năng lượng thấp, phù hơp cho trẻ trên 2 tuổi và dùng 1-2 ngày/tuần, nhằm thay đổi khẩu vị cho trẻ.
4. CHO TRẺ UỐNG NHIỀU SỮA, TRẺ SẼ TĂNG CHIỀU CAO TỐT HƠN?
Sữa là một nguồn tốt cung cấp canxi- một nguyên liệu quan trọng cho sự phát triển chiều cao của trẻ. Nhưng không phải vì điều này mà rất nhiều cha mẹ ép trẻ uống càng nhiều sữa càng tốt để cải thiện tầm vóc. Một số quan điểm nói rằng trẻ Hà Lan được cho uống nhiều sữa nên có tầm vóc cao nhất thế giới. Nhưng, thực ra để họ có sự cải thiện chiều cao như hiện nay là có sự kết hợp của nhiều yếu tố như:
● Bánh xe dinh dưỡng của họ đặc biệt chú trọng nhiều đến vitamin khoáng, chất xơ từ rau củ quả. Lượng rau, củ quả chiếm 30% của vòng tròn và tương đương bằng với lượng tinh bột. Trong khi đó, đạm chiếm 16%, nước 16% và chất béo 8%.
● Trẻ em Hà Lan cũng được biết đến là những đứa trẻ năng động, thích đi bộ hay đạp xe đến trường.
● Hà Lan là một trong 4 quốc gia có trẻ em hạnh phúc bậc nhất thế giới.
Có một điều mà chúng ta cần chú ý đó là để một đứa trẻ cao ráo xinh đẹp không chỉ là dinh dưỡng tốt mà trẻ còn cần những yếu tố tinh thần như môi trường chăm sóc để trẻ luôn được tự do phát triển, sự yêu thương và quan tâm của cả bố và mẹ. Điều này mới thật sự làm trẻ cao lớn cả về mặt thể chất và trí tuệ.
Notes
- DiMaggio DM, Du N, Scherer C, Brodlie S, Shabanova V, Belamarich P, Porto AF. Comparison of Imported European and US Infant Formulas: Labeling, Nutrient and Safety Concerns. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2019 Oct;69(4):480-486.
- Why US Parents Are Choosing European Baby Formula. NY Times. 2021
- Iljina M, et al. Arachidonic acid mediates the formation of abundant alpha-helical multimers of alpha-synuclein. Sci Rep. 2016 Sep 27;6:33928.
0 Nhận xét