Hai tuần trước cô sinh viên của tôi khám một ca sốt phát ban, vào háo hức bảo tôi là em nghĩ ca này bị scarlet fever. Tôi đi vào khám thì bảo cái này không phải mà chỉ là sốt phát ban do siêu vi thôi (Viral exanthem). Cổ nói sao em thấy nó giống ban của scarlet fever dạng như tờ giấy nhám mà (sandpaper rash). Tôi giải thích ban này khác với ban kia, ban siêu vi có dạng mụn đỏ hay mảng nhỏ màu đỏ (maculopapular rash) thành từng nhóm rải rác. Còn ban của scarlatina là vô vàn những mụn nhỏ li ti màu đỏ nằm sát bên nhau thành từng mảng nên khi sờ thì có cảm giác như tờ giấy nhám. Ban scarlet là biểu hiện trên da của nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A, thường bắt đầu từ vùng đầu mặt và lan ra toàn thân, có thể kèm theo các triệu chứng khác như sốt, viêm họng mủ, lưỡi trái dâu,… Tuy nhiên có trường hợp chỉ có triệu chứng da mà thôi. Tôi còn bảo cô sinh viên về kiếm tờ giấy nhám loại medium, rờ lên thì biết cảm giác nó ra sao.
Cô sinh viên của tôi đang làm việc như y tá trong một khoa cấp cứu trong thời gian học lên NP. Tuần sau cô kể một câu chuyện khá thú vị, rằng cô có một bệnh nhân có sốt nhẹ và nổi ban dạng giấy nhám như tôi diễn tả mà cô tin là scarlet fever, cho nên cô cho làm xét nghiệm rapid strep và báo cáo với bs. Bác sĩ của cô là một bs ER trẻ mới ra trường, sau khi khám xong thì phủ nhận ý kiến của cô và bảo là ban siêu vi. Cô không đồng ý nhưng không cãi, sau khi có kết quả xn thì dương tính với liên cầu khuẩn, cô báo cáo với bs về kết quả xét nghiệm thì bs đó vẫn khăng khăng là siêu vi (trước mặt mẹ bệnh nhân). Cô đã chọn cách im lặng, tuy nhiên khi cho về thì bệnh án có chẩn đoán là Scarlet fever và được cho thuốc kháng sinh.
Tôi cười khà khà, nói là tại bs lỡ miệng phán sai, mà em là y tá mà nói trúng, bs quê nên hơi ngoan cố chút thôi, chứ bs biết là em đúng, giấy ra viện nói là em đúng mà. Mà em cư xử vậy là quá đẹp rồi, chừa cho người ta chút thể diện, người ta tự biết sai thì tự sửa thôi, đâu cần bôi xấu nhau làm gì.
Tôi viết tút này tại mấy bữa nay thấy bs ra trường xuất hiện liên tục trên fb của tôi. Chúc mừng mấy bạn tân bs, nhưng cầm cái bằng trên tay chỉ là bước đầu tiên trên con đường làm bs của bạn thôi, kiến thức mà bạn học trong trường y chỉ là chút căn bản thôi, còn vô số thứ phải học mỗi ngày. Trong 10 năm sắp tới sẽ là khoảng thời gian quyết định bạn là bs kiểu gì, cái bằng bs chỉ là tờ giấy cho phép bạn được khám bệnh thôi, còn chữa bệnh được không hãy còn là chuyện khác.
Nên nghiêng mình học hỏi, học từ bệnh nhân, từ y tá, từ đồng nghiệp. Ai cũng có thể là thầy ta. Vì tự cho mình là biết hết, thì rất có thể sẽ làm bậy.
Nguồn: BS Hung Truong
Scarlet fever:
Viral exanthem:
){kind=link}
0 Nhận xét