Nhiễm Herpes Simplex Sơ Sinh

NEONATAL HERPES SIMPLEX VIRUS INFECTION 

    HERPES theo tiếng Hy Lạp có nghĩa CREEP: leo.

    Hay kêu Dời leo.

🌿🌿Phân loại thành 3 kiểu:

    1. Nhiễm trùng cục bộ giới hạn ở da, mắt hoặc miệng 

    2.Bệnh thần kinh trung ương; 

    3. Bệnh lan toả

🌿🌿 DỊCH TỄ HỌC

    Có thể tới 4 tuần tuổi. Bệnh phổ biến thường xuất hiện trong tuần đầu tiên của cuộc đời, trong khi khu trú nhiễm trùng thường xuất hiện sau đó. Nhiễm trùng thần kinh trung ương từ 14 đến 21 ngày của cuộc đời.

    nam = nữ

    Tỷ lệ xấp xỉ 1 trong 3000 ca sinh sống.

    Căn nguyên 75% kết quả từ herpes simplex

    nhiễm virus-2 (HSV-2), 25% là kết quả của nhiễm herpes simplex virus-1 (HSV-1).

    Virus Herpes lây truyền là phổ biến nhất qua màng nhầy, trong quá trình đi qua đường sinh; tuy nhiên, nhiễm trùng tăng dần và lây truyền trong thời kỳ chu sinh từ miệng hoặc tay người chăm sóc có thể xảy ra.

SƠ SINH

    Nhiễm virus herpes xảy ra ở niêm mạc; nhiễm trùng hệ thống có thể xảy ra  bệnh giới hạn ở não hoặc đi vào máu.

🌿🌿 TIỀN SỬ

Phụ nữ có thai bị mụn rộp sinh dục tái phát có nguy cơ truyền HSV rất thấp (5%) cho em bé vì kháng thể kháng HSV qua nhau thai và truyền miễn dịch cho bé. Phần lớn các trường hợp xảy ra ở các bà mẹ không có triệu chứng với nguyên phát .Vì vậy  rất khó khăn để dự đoán những người có nguy cơ.

🌿🌿Phát hiện da

    Loại tổn thương da  từ 2 đến 8 mm dát hoặc sẩn tiến triển thành đơn hoặc nhóm  lại sau đó vỡ ra để lại một trợt  hoặc loét, mà lớp mài và lành thương. Màu hồng đến hồng ban. Hình dạng tròn đến hình bầu dục.

    -->Phân bố tổn thương miệng thường xuyên nhất : nằm trên lưỡi, vòm miệng, nướu, môi và niêm mạc miệng. 

    --> Tổn thương ở mắt xuất hiện dưới dạng trợt trên kết mạc và giác mạc. 

    -->Tổn thương da xảy ra tại các vị trí tiêm và  gắn điện cực  theo dõi trẻ sơ sinh có thể tạo ra  chấn thương da để cho phép sự xâm nhập của virus herpes.

    --> Lúc sinh ngôi đầu, da đầu là vị trí phổ biến  sự phát triển của các tổn thương Herpetic ban đầu và ngược lại, trong các ca sinh nở ngôi mông thì mông và khu vực quanh hậu môn thường xuyên các tổn thương đầu tiên. Các mụn nước có thể lan tỏa trong thể lan tỏa của bệnh.

🌿🌿Tổng trạng chung: lờ đờ,cho ăn kém, và sốt nếu nhiễm trùng sớm. Cơn động kinh liên quan đến CNS. Tổn thương mắt  nhìn thấy ở 10% đến 20% những bệnh nhân này và được ghi nhận đặc trưng giữa độ tuổi 2 ngày tuổi 2 tuần. Nhiễm trùng lan tỏa biểu hiện khó chịu, suy hô hấp, vàng da và co giật do nhiễm virus của não, phổi, gan và tuyến thượng thận..

🌿🌿CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT

    Chẩn đoán herpes sơ sinh dựa tiền sử và lâm sàng và xác nhận bằng cách phát hiện virus herpes. Phân biệt với  varicella bẩm sinh, bệnh chốc lở, pemphigus Vulgaris, và nguyên nhân nhiễm trùng sơ sinh khác.

🌿🌿XÉT NGHIỆM

🌱Các tế bào chuẩn bị Tzanck được cạo từ SÀN của tổn thương mụn nước là dương tính với các tế bào khổng lồ đa nhân trong 60% nuôi cấy đã được chứng minh HSV..

    --> Nhiều trẻ sơ sinh bị CNS và herpes sơ sinh LAN TỎA  không phát triển các tổn thương ở da.

🌱Mô bệnh học  

    Mụn nước do thoái hóa bong bóng gồm nhiều thể vùi (cấu trúc bạch cầu ái toan với quầng Halo xung quanh ) thường được nhìn thấy ở trung tâm nhân, nhân tròn của các tế bào bóng.

🌱Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp được cạo từ sàn mụn nước có thể thấy  sự hiện diện của nhiễm virus dùng kháng thể đơn dòng đặc hiệu HSV-1 hoặc HSV-2. Độ nhạy và độ đặc hiệu tương quan cao với kết quả nuôi cấy mô.

🌱Đo huyết thanh kháng thể ở trẻ ít có giá trị vì tỷ lệ huyết thanh dương với  HSV-2 của tất cả phụ nữ độ tuổi sinh con vượt quá 20%.

🌱Nuôi cấy HSV trong vòng 2 đến 5 ngàytừ  da bị nhiễm, cổ họng, kết mạc,dịch não tủy, máu, nước tiểu và phân.

    PCR Herpes Simplex DNA có thể được phát hiện trong CSF bằng phản ứng chuỗi polymerase, độ nhạy cao thường được sử dụng để đánh giá CSF.

🌿🌿TIÊN LƯỢNG

     Tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan chặt chẽ với phân loại bệnh.

    1. Nhiễm trùng da có tỷ lệ sống gần như 100%, sẽ bị tái phát da trong năm đầu tiên của cuộc đời. Khoảng 10%sẽ biểu hiện các tổn thương Herpetic ở hầu họng.

    2. Lên đến 40% sẽ có bệnh lý mắt.

    3. Nhiễm trùng thần kinh trung ương:

    Các trường hợp không được điều trị có tỷ lệ tử vong là 50% và các trường hợp được điều trị có tỷ lệ tử vong từ 15% đến 30%. 

     HSV-2 viêm não nặng hơn đáng kể so với HSV-1. 

    Nhiều ca để lại biến chứng vĩnh viễn tổn thương thần kinh. Trẻ này tiến triển đến tổn thương tim mạch, rối loạn đông máu và, trong trường hợp không điều trị, khoảng 80%trường hợp dẫn đến tử vong. 

    4. Với liệu pháp kháng vi-rút, tỷ lệ tử vong giảm xuống khoảng 25%.

🌿🌿ĐIỀU TRỊ

    Điều trị bằng thuốc kháng vi-rút acyclovir IV 60 mg / kg chia thành ba liều bằng nhau và dùng cứ sau 8 giờ trong 14 ngày nếu bệnh GIỚI HẠN, 21 ngày nếu lan tỏa  hoặc liên quan đến CNS. Nếu mắt tổn thương , thêm 1% tại chỗ giọt trifluridine. Trẻ sơ sinh bị CNS hoặc bệnh lan tỏa đã được điều trị thành công có thể cần điều trị bằng thuốc kháng vi-rút ức chế dài hạn để ngăn ngừa tiền lâm sàng CNS tái phát.

NGƯỜI TRONG CUỘC

    Để không có HSV sơ sinh thì vấn đề điều trị và dự phòng từ mẹ thật quan trọng... sẽ có 1 bài HSV thai kỳ nữa.. Và nếu bé bị HSv thì cái nhìn của nhà lâm sàng để điều trị kháng virus thật quan trọng để tránh sự loan tỏa virus vào máu và não.Chia sẻ cùng đồng nghiệp.

    Gợi ý: Tổn thương mụn nước nằm thành cụm( có thể đơn độc), nhiều vết trợt da chấm chấm đều như đài hoa sen....

BS. CK1. TRẦN NGUYỄN NHƯ HƯƠNG