(Xem hình và chú thích để hiểu rõ thêm)
Mắt lé, người miền Bắc gọi là mắt lác, là tình trạng hai con mắt nó không có thẳng hàng với nhau, con đậu con bay. Mắt lé rất dễ làm người yêu ghen và nổi nóng vì nói chuyện mà nhìn mình có một con mắt, còn con kia nhìn qua thằng ngồi kế bên.
Mắt lé nếu không điều trị có thể gây nhược thị (amblyopia) làm giảm thị lực của con mắt bị lé, hay còn gọi là con mắt lười biếng (lazy eye)
Bài này muốn nói tới mắt lé giả phía trong (pseudoesostrabismus), một tình trạng rất thường gặp ở trẻ nhỏ, hay làm cha mẹ lo lắng. Còn mắt lé thiệt thì rất phức tạp, tui không dám lạm bàn.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 4 tháng thường hay gặp tình trạng thỉnh thoảng hai con mắt mất đoàn kết không đồng hành cùng nhau (crossing eyes), đó là do hai mắt và não bộ chưa trưởng thành nên không hoạt động đồng bộ với nhau.
Tình trạng này thường mất đi sau 4 tháng.
Mắt lé giả là đặc sản của dân châu Á với gương mặt mũi tẹt mắt hí một mí. Mắt lé giả thực ra là hiện tượng ĐÁNH LỪA THỊ GIÁC.
Mắt lé giả là khi mí mắt phía trong bị thu hẹp, hay nhỏ hơn bình thường, thông thường là do một nếp da dày ở mi mắt trên ở phía trong làm phần tròng trắng phía bên trong bị che mất. Nếu nhìn từ bên ngoài làm cho có cảm giác con mắt đó bị lệch vào trong, chứ thật ra con mắt đó vẫn nhìn thẳng ra trước bình thường.
Mắt lé giả có thể thấy 1 hoặc cả 2 bên.
KHÁM MẮT LÉ GIẢ.
Thực sự phân biệt giả thật cũng không khó, ngay cả ba mẹ cũng làm được
Cách 1:
Test phản xạ ánh sáng (Hirschberg test): dùng đèn pin soi từ xa vào 2 mắt cùng lúc sẽ thấy hai điểm sáng do phản xạ của võng mạc, lé thật thì điểm sáng sẽ lệch khỏi trung tâm, còn lé giả thì hai điểm sáng vẫn ở trung tâm.
Cách 2:
Test che mắt (Cover test), cho bệnh nhân nhìn vào một vật phía trước, sau đó che một mắt lại và quan sát con còn lại. Khi mắt không lé, tức là có trục thẳng thì sẽ không di chuyển khi che con mắt kia, còn nếu bị lé (lệch trục) thì nó sẽ di chuyển để điều chỉnh lại trục khi che con mắt kia để nhìn rõ hơn.
Mắt lé giả loại này thường sẽ tự hết khi trẻ khoảng 2-3 tuổi khi mũi phát triển và nếp da thừa nhỏ lại. Tuy nhiên một số trường hợp có hốc mắt quá nhỏ và mắt một mí, tôi thường gặp ở người châu Á như Hàn, Tung Của hay VN, thì mắt lé giả sẽ tồn tại suốt đời, Tới lúc đó thì nên để dành tiền đi làm phẫu thuật thẩm mỹ với BS Nguyen Duc Khai là bạn tôi (lợi dụng thời cơ quảng cáo cho nó một chút hihi)
Bé có tình trạng lé giả vẫn có thể bị lé thiệt trong quá trình phát triển nên ba mẹ cần chú ý, nếu thấy có triệu chứng mới thì nên đi khám cho bé.
Cũng nên chú ý lé giả và lé thiệt cùng trên một bệnh nhân (xem hình)
NHƯỢC THỊ VÀ CON MẮT LƯỜI BIẾNG (LAZY EYE)
Tôi rất thích từ con mắt lười biếng này. Khi hai con mắt không thẳng trục với nhau cùng nhìn một vật thì sẽ cho hai hình ảnh khác nhau, giống như hai cái máy chụp hình để hai chỗ khác nhau mà chụp cùng một người vậy. Não chúng ta khi đó sẽ nhận được hai hình ảnh, một rõ nét từ mắt không lé, và một hình mờ từ mắt lé (đây cũng là lý do của hiện tượng song thị). Để nhìn rõ, não sẽ chọn lấy hình rõ nét và “làm lơ” hình bị mờ.
Theo thời gian, hiện tượng này kéo dài khiến con mắt bị lé ở không lâu ngày nên suy yếu, gây tình trạng giảm thị giác con mắt đó (nhược thị), nhàn cư vi bất thiện đó mà, ông bà nói chớ có sai.
Điều trị thì có nhiều cách khác nhau, nhưng nguyên tắc chính là bắt con mắt bị nhược thị làm việc nhiều hơn trong khi cho con mắt bình thường nghỉ xả hơi (thuốc dãn đồng tử, che một mắt,…). Tôi không dám bàn vô chuyên khoa sâu, để sân cho các bs mắt.
Nguồn: BS Hung Truong
Lé giả ở trẻ nhỏ:
Mắt lé giả, chú ý hai điểm phản xạ ánh sáng:
Mắt lé giả trên phải kèm theo mắt lé vừa giả vừa thiệt bên trái (chú ý điểm phản xạ ánh sáng):
Mắt lé thiệt, chú ý điểm phản xạ ánh sáng bên phải:
Mắt lé thiệt:
Lé giả sẽ mất đi khi kéo hai mí mắt bên trong vào gần nhau:
0 Nhận xét