VIÊM TAI GIỮA TRUYỀN KỲ
Các biến chứng có thể xảy ra nếu viêm tai giữa nặng là: thủng màng nhĩ, viêm xương chủm, viêm tai trong, viêm xương thái dương, viêm màng não, áp xe não, điếc, huyết khối tắc xoang tĩnh mạch, … Hôm nào gặp đứa viêm tai giữa qua viêm màng não là biết vàng đá liền.
AAP có một khuyến cáo trong điều trị viêm tai giữa trì hoãn kháng sinh, chỉ dành cho trẻ lớn hơn 6 tháng, không sốt cao, triệu chứng nhẹ, theo dõi 2 - 3 ngày mà không giảm bớt là phải cho ks.
VÌ SAO CON NÍT NHỎ HAY VIÊM TAI GIỮA?
Bạn ít khi nghe mấy đứa lớn hay người lớn viêm tai giữa phải không, vì sao như vậy, vì mấy lý do sau đây.
Muốn hiểu vtg thì phải hiểu về ống Eustachian, ống này nối từ khoang tai giữa xuống xoang mũi, nó có chức năng điều chỉnh áp suất trong tai giữa và dẫn lưu dịch từ tai giữa xuống xoang mũi.
Khi máy bay cất cánh hay hạ cánh, bạn hay bị đau tai hay con nít hay khóc ầm ĩ là do áp suất trong tai giữa thay đổi đột ngột mà ống Eustachian chưa điều chỉnh áp suất kịp gây đau (airplane ear), thường nuốt nước bọt, uống ngụm nước, ngáp sẽ giúp ống này dẫn lưu khí qua lại với tai giữa và bớt đau
Ống Eustachian ở trẻ em ngắn, hẹp và nằm ngang, nên chức năng dẫn lưu dịch kém. Khi các bạn nhỏ viêm hô hấp trên thì có tình trạng viêm sưng trong xoang mũi rồi sưng luôn cái ống này làm nghẹt cái ống này, làm dịch ứ lại trong tai giữa, tăng áp suất, tạo điều kiện cho vi trùng phát triển trong tai giữa gây viêm tai giữa. Nên trẻ nhỏ hơn 2 tuổi dễ vtg hơn trẻ lớn.
Cho nên mấy đứa viêm hô hấp trên xong rồi hay qua viêm tai giữa là vậy. Đồng dạng là mấy bạn nhỏ có cơ địa dị ứng, lúc nào cũng thò lò mũi xanh cũng hay viêm tai giữa là vậy. Người lớn mà viêm mũi dị ứng cũng hay ứ dịch rồi đau tai, viêm tai giữa.
Viêm hô hấp trên là chuyện thường ngày của trẻ nhỏ vì hệ miễn dịch còn non nớt, nên chuyện viêm tai giữa nhiều lần là chuyện dĩ nhiên.
Mấy bạn mới đi nhà trẻ, cho bú nằm, bú bình, có bệnh hen suyễn, gia đình có người hút thuốc thì dễ vtg hơn.
Vtg nếu đã nhiều đủ để gây sốt, đau tai, ứ mủ trong khoang tai giữa thì cần phải trị với ks, Ngày xưa vi trùng hay gặp là Haemophilus, ngày nay vì càng nhiều trẻ chích ngừa Hib nên do Strep nhiều hơn, nên việc điều trị ks cũng phải thay đổi.
VTG CÓ CẦN KHÁNG SINH KHÔNG?
VTG có thể do virus, có thể do vi trùng, có thể từ nhẹ như viêm tai thanh dịch tới viêm tai ứ mủ, rồi tới giai đoạn ứ dịch mà không viêm.
Kháng sinh hay không tùy trường hợp mà đánh giá. Nguyên tắc chung là nếu có thể trì hoãn được thì trì hoãn, nhưng nếu bệnh cảnh đã gần chắc là do vi trùng hoặc nặng thì mạnh dạn cho ks thôi.
Vtg dưới 6 tháng, hoặc có sốt cao, đau tai nhiều kéo dài, tai viêm đỏ, màng nhĩ phồng to, có ứ dịch mũ nhiều, có yếu tố nguy cơ nhiễm trùng nặng thì phải có ks thôi. Ngay cả đủ tiêu chuẩn trì hoãn cũng phải chắc là ba mẹ hợp tác theo dõi tái khám, còn nếu không chắc thì cho ks luôn cho khỏe.
Ks thì phải đúng liều, thường dùng liều cao hơn nhiễm trùng nơi khác, uống mà không bớt là phải đổi.
Hôm qua đứa 8 tuổi đau tai nhưng chỉ viêm tai thanh dịch, mình cho về theo dõi uống Ibuprofen, nếu 3 ngày không bớt hay sốt cao thì tái khám.
Còn đứa kia 4 tháng, viêm tiểu phế quản kèm vtg ứ mủ, auto kháng sinh. Không cho là tuần sau nó thủng màng nhĩ.
VTG nó bị tới bị lui là vì ống Eustachian của nó rối loạn chức năng, bị nghẹt, mắc mớ gì tới ks.
VTG NHIỀU LẦN, Ứ DỊCH TAI GIỮA THÌ LÀM GÌ?
Các bạn có rối loạn ống Eustachian như kể bên trên thì vtg tới lui hoài. Mình nhớ con bé đó da trắng đẹp như Bạch Tuyết (không phải Bạch Tuyết da nâu nha), nó khám mình từ 6 tháng tuổi, mỗi lần viêm hô hấp trên là vtg, mà tháng nào cũng viêm hh trên. Kháng sinh thì nâng cấp từ Amox rồi Augmentine, Cefdinir, Rocephine,…
Lúc nào cũng thò lò mũi dãi, tai lúc nào cũng có dịch dù không viêm. Mình nói với mẹ nó ứ dịch hơn 2 tháng rồi mà không hết, uống ks cũng không giải quyết được, muốn bớt viêm tai thì phải giải quyết vụ ứ dịch này.
Ống Eustachian của nó bị tắc (Eustachian tube dysfunction) thì mình phải thông ra đường khác, nên tui cho đi bs TMH đặt ống thông ra ống tai ngoài. Sau đó nó hết ứ dịch, thỉnh thoảng cũng viêm hh trên như bất kỳ đứa con nít nào nhưng không còn vtg nữa. Mấy tuần trước khám nó bị vhht mà không có viêm tai, cho thuốc hạ sốt rồi về thôi, lúc này 3 tuổi rồi nên cũng không vhht như ngày trước, vtg cũng thành dĩ vãng.
Sau 5 tuổi thì con nít ít bệnh vặt, hệ miễn dịch hoàn thiện, ống Eustachian hết nằm ngang và hết hẹp nên tụi nó cũng ít viêm tai hơn lúc nhỏ.
Nguồn: BS Hung Truong
0 Nhận xét