Một số trò chơi với bé

4 HOẠT ĐỘNG GẮN KẾT GIÚP TRẺ HỌC HỎI VÀ TƯ DUY.

Bất cứ độ tuổi nào đều thích hợp để bé phát triển các kỹ năng thông qua các hoạt động cùng bé. Độ tuổi từ 2-5 là độ tuổi vàng cho các kỹ năng trên dần hoàn thiện vì các bé đã phát triển 1 số về ngôn ngữ, vận động, nhận thức, và bây giờ là sử dụng những nền tảng về liên kết được tạo lập với những con số trước đó để phát triển về số học.

HOẠT ĐỘNG 1: NÀO CHÚNG TA CÙNG CHUYỀN NÀO

Bảo trẻ tham gia vào trò chơi chuyền banh/đồ chơi cho cha, rồi cho mẹ. Khi bé chuyền, bạn nhấn mạnh con số với khẩu hiệu ban đầu: “Nào chúng ta cùng chuyền nào”. Khi qua cha của bé, bạn nhấn mạnh: MỘT cho cha nhé. Khi qua bé, bạn lại nhấn mạnh: MỘT cho con nhé. Và khi về lại bạn, bạn kết thúc: “Và MỘT cho mẹ “, Bạn vỗ tay 3 cái, đếm MỘT, HAI , BA. Rồi mở đầu tiếp khẫu hiệu “Nào chúng ta cùng chuyền nào”.

Hoạt động này nên làm buổi sáng hoặc buổi chiều vì lúc đó bé rất thoải mái ghi nhận thông tin.

HOẠT ĐỘNG 2: GHÉP KHỐI GỖ/NHỰA

Bạn có thể cho bé làm quen với các khối gỗ/nhựa gồm các hình sau:

*2 khối hình tam giác cân, để khi ghép vào nhau thành hình vuông

*2 nửa hình tròn để khi ghép vào nhau thành hình tròn

* 2 khối hình chữ nhật khi ghép vào thành hình vuông

* 1 hình chóp nón và hình tròn

Hoạt động này nên chơi sau khi bé đọc sách hoặc vẽ 1-1.5 tiếng, vì khi này sẽ giúp liên kết hữu hiệu các hình ảnh và sự tương đồng. Nếu trước đó bé tập tô màu các hình khối là một lợi thế.

HOẠT ĐỘNG 3: ĐƯỜNG HẦM THẦN TIÊN

Bạn hãy cắt 1 thùng carton sạch và an toàn thành 1 đường hầm, có độ dài gấp 2 lần bé là được. Bài học thú vị này có thể làm khi bé bắt đầu học bò và đến khi bé lớn 2-3 tuổi vẫn là bài học tốt cho không gian vật thể.

Đường hầm đủ rộng, không quá dài vì mất hết ý nghĩa của toán học. Bên trong đường hầm nên dán các hình dạ quang có hình tròn, hình vuông, con số,… để khi bé bò qua mỗi ngày chơi sẽ học cách lưu nhận thông tin.

Hoạt động này nên làm 3-4 lần/tuần, không nên làm mỗi ngày vì còn để bé có những thời điểm tự điều chỉnh không gian bé học được từ thùng giấy với không gian bé đang sống, như trong phòng, ngoài sân, ngoài siêu thị,… Mỗi nơi đều là một không gian khác, bạn đôi lúc cũng quên rằng chúng ta cũng đang sống trong 1 không gian mà khi chuyển không gian chúng ta không để ý. Nhưng,với trẻ, nếu trẻ học được không gian tốt thì ít mắc sai lầm như chúng ta, trẻ sẽ biết rất rõ không gian khác nhau khi chuyển. Đó là lí do tại sao nhiều trẻ rất nhạy cảm với thay đổi của môi trường.

Cách làm đường hầm xứ thần tiên: Tôi đã có bài viết về cách làm loại đường hầm này cho bé, bạn có thể tìm đọc lại.

HOẠT ĐỘNG 4: ỐNG DÀI ỐNG NGẮN

Nếu bạn gặp tình huống: có những lúc con bạn rất khó mặt quần áo, hoặc mặc vào rồi cứ bảo là dài hoặc ngắn. Đó là một trong những biểu hiện của sự so sánh trong não bộ phát triển, cộng với 1 giới hạn không gian mà bé chưa được học. Đã đến lúc dạy bé về so sánh lớn nhỏ thông qua những hoạt động rất dễ như: Cắt 4-5 miếng vải độ dài ngắn khác nhau, bạn nói chuyện và cho bé biết miếng nào dài nhất, tại sao con biết, miếng nào ngắn hơn. Đừng ngạc nhiên, bé sẽ phát triển kỹ năng này rất nhanh.

Một cách khác, bạn có thể cùng bé xếp vớ ngắn- dài vào 2 sọt đồ khác nhau. Trong mọi hoạt động, bạn nên luôn nói cho biết về dài ngắn, lớn nhỏ.

Hoạt động này nên làm hằng ngày, với bất cứ vật thể nào mỗi ngày. Bé cần một vài bài tập để học so sánh, hãy để bài tập đó là hoạt động thường nhật sẽ rất tốt.

CÁC TRÒ CHƠI TỪ THÙNG CARTON 

TRÒ CHƠI 1: BỎ ĐỒ VẬT VÀO THÙNG

Bạn đục những lỗ quanh một thùng carton, kích thước các lỗ bằng các vật dụng như nắp hộp sữa. Bạn cũng có thể đục lỗ hình vuông, hình tam giác, để bé bỏ những vật dụng cùng hình dạng vào thùng. Dưới đáy thùng bạn nên đục cái lỗ tròn để bạn có thể đưa tay vào lấy những vật dụng ra.

Trò chơi dành cho các bé từ 10 tháng tuổi và thời gian chơi không quá 10 phút. Ngày chơi không quá 3 lần.

TRÒ CHƠI 2: BÉ THÍCH Ở TRONG THÙNG

Đặt bé vào thùng carton . Chiều cao thùng không quá 10cm từ đầu bé và đặt ở vị trí bạn có thể quan sát bé. Có thể cho bé 1 vài món đồ chơi trong thùng hoặc cây bút chì màu sáp cho bé tự do vẽ. Cứ 5 phút bạn ú à bé và khuyến khích bé vẽ hoặc chơi bên trong.

Trò chơi dành cho các bé từ 1.5 tuổi và thời gian chơi không quá 10 phút. Ngày chơi không quá 3 lần.

TRÒ CHƠI 3: XÂY LÂU ĐÀI CHO BÉ

Có thể sử dụng thùng carton dựng thành ngôi nhà, hoặc cắt để làm những thùng có các cửa chính để bé bò ra vào hoặc các cửa sổ để bé có thể nhìn ra mẹ. Nếu bé lớn thì bạn có thể thiết kế thêm hoa và đồ trang trí màu sắc, có âm thanh (VD như chuông gió) để bé tăng tính sáng tạo.

Trò chơi dành cho các bé từ 14 tháng tuổi và có thể đặt ngôi nhà dễ thương này trong phòng bé, và cứ mỗi 3 tuần cùng bé làm ngôi nhà mới.

TRÒ CHƠI 4: ĐƯỜNG HẦM VUI VẺ

Chọn những thùng carton lớn, cắt bỏ các nắp ở 2 đầu để làm thành 1 đường hầm cho các bé bò ra vào. Trò chơi này giúp bé vận động tốt các cơ và cũng giúp bé phân biệt không gian trong và ngoài. Các bé nhỏ mới tập bò, mẹ làm đường hầm dài bằng độ dài một cái thùng carton, và bạn đặt bé ở đầu vào đường hầm và bạn ở đầu kia, cầm đồ chơi khuyến khích bé bò qua. Khi bé bò thuần phục và vui thích, bạn có thể nối 2-3 thùng carton để tăng độ dài của đường hầm, mỗi thùng bạn đục 1 cửa sổ hình vuông để thông thoáng đường hầm và giúp bé hứng thú vì có thể nhìn thấy mẹ khi bò.

Trò chơi dành cho các bé từ 7-8 tháng tuổi (hoặc khi bé bắt đầu biết bò) và có thể đặt đường hầm trong nhà, chơi 10 phút/ngày. Chơi cách bữa ăn 2 tiếng.

CÁCH CHỌN THÙNG CARTON?

Chọn thùng carton rỗng, khô và sạch. Không dùng thùng carton đã từng chứa thực phẩm có mùi, chứa hóa chất (mỹ phẩm, nước hoa, kem.

CÁCH BẢO QUẢN THÙNG CARTON

Khi không dùng hơn 1 tuần, mở các nắp, phơi mặt trong ở ngoài nắng 30 phút và xếp lại thành mặt phẳng để lưu trữ.

Nếu mỗi ngày đều dùng thì cuối 2 tuần, mở các nắp, phơi mặt trong ở ngoài nắng 30 phút và xếp trở lại.

Notes:

• Bowman, B.T., Donovan, M.S., & Burns, M.S., (Eds.). (2001). Eager to learn: Educating our preschoolers. Washington, DC: National Academy of Sciences.
• Diezmann, C., & Yelland, N. J. (2000). Developing mathematical literacy in the early childhood years. In Yelland, N.J. (Ed.), Promoting meaningful learning: Innovations in educating early childhood professionals. (pp.47–58). Washington, DC: National Association for the Education of Young Children.