Tập Bé Nằm Sấp (Tummy time)

NHỮNG LỢI ÍCH KHI BÉ NẰM ÚP

    Gần đây, Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ đưa ra những hướng dẫn về lợi ích liên quan đến phát triển các cơ quan khi cho bé nằm úp một vài dịp trong ngày. Những hướng dẫn này giúp cha mẹ hiểu và dễ dàng thực hành những hoạt động này cùng trẻ nhằm giúp trẻ đạt được những lợi cho phát triển cả vận động và trí não.

KHI NÀO CÓ THỂ TẬP CHO BÉ NẰM ÚP VÀ THỜI GIAN BAO LÂU

Theo Viện Phát Triển Vận Động Nhi Khoa của Mỹ:

Trẻ từ 15 ngày tuổi có thể làm quen 1 vài dịp trong ngày.

• Bé dưới 3 tháng: vài phút/ lần, ngày 3 - 4 lần. Nếu bé cảm thấy mệt mỏi hoặc có vẻ chán, thì hãy dừng lại.
• Bé từ 3 tháng trở lên: ngày ít nhất là 1 giờ nằm tư thế này. Tốt nhất chia làm sáu lần tập, mỗi lần 10 phút.

THỜI GIAN NÀO BÉ NÊN ĐƯỢC TẬP NẰM ÚP

    Khi bé thức, vui vẻ và hào hứng 

    Lưu ý: KHÔNG CHO BÉ nằm sấp bụng khi bé ngủ.

NHỮNG HOẠT ĐỘNG ĐI CÙNG GIÚP THỜI GIAN NẰM ÚP CỦA BÉ ĐẠT NHIỀU LỢI ÍCH

    Thực tế, có đến 10 bộ phận được tập luyện và phát triển khi bé nằm úp. Những bộ phận đó là: Cổ, đầu, lưng, cánh tay, bàn tay, hông, bụng, chân, mắt và cấu trúc bên trong não bộ. Các bạn có thể xem hình đính kèm về 10 bộ phận này.

    Đây là hướng dẫn về những bài tập hỗ trợ mà cha mẹ có thể làm khi bé nằm úp.

    Mỗi ngày cha mẹ dành thời gian cho bé nằm úp và gia tăng các hoạt động tương tác nhằm tập trung phát triển 4 bộ phận là được khuyên để đạt được kết quả tốt nhất.

Một quy trình mẫu hướng dẫn dành cho cha mẹ:

• Ngày 1: Não bộ - cổ - mắt- cánh tay
• Ngày 2: Não bộ - đầu – lưng – bàn tay
• Ngày 3: Não bộ - chân – bụng – hông
• Ngày 4 : vận động tự do
• Ngày 5 quay lại ngày 1 và bắt đầu lại từ đầu.

    Bạn có thể tham khảo những bài tập này như 1 hoạt động vui chơi cùng trẻ khi nằm sấp, hoạt động nên duy trì đến khi bé 12 tháng tuổi (nếu được) để đạt được những hiệu quả phát triển tốt nhất.

NGÀY 1:

    Bạn nên đặt bé nằm úp trên bề mặt mịn, không nên chèn gối xung quanh bé. Tìm một không gian yên tĩnh trong phòng ngủ

    Hoạt động giúp phát triển Não bộ - cổ - mắt- cánh tay: Bạn có thể dùng tay vò 1 tờ giấy để tạo tiếng động ở 1 bên tai phải của bé, quan sát sự chú ý của trẻ đặc biệt là mắt, khuyến khích bé sử dụng cổ để cố nhìn và quan sát. Bạn di chuyển bàn tay đến gần tai bé hơn để bé tiếp tục sử dụng mắt và cổ cho hoạt động này.

    Bước 2: Bạn di chuyển tay vẫn vò giấy tạo tiếng động vào trước mặt và sang tai trái. Lúc này trẻ sẽ sử dụng cánh tay để cố nâng phần trên cơ thể hoặc ít nhất trẻ sẽ cố đẩy khủy tay về trước.

    Bước 3: Bạn có thể nâng cao bài tập bằng cách vò tờ ni-lông bóng, lắc lục lạc hoặc 1 con thú có tiếng động và 3 màu xanh, đỏ và vàng. Việc nâng cao sẽ thay đổi cường độ chú ý cũng như việc phát triển cấu trúc bên trong của não bộ.

NGÀY 2:

    Bạn nên đặt bé nằm úp trên bề mặt mịn, không nên chèn gối xung quanh bé. Tìm một không gian yên tĩnh trong phòng ngủ.

    Hoạt động giúp phát triển Não bộ - đầu – lưng – bàn tay: Bạn có thể chuẩn bị 1 chiếc hộp giấy nhỏ, dễ dàng mở ra đóng lại với 1 trái banh nhỏ có tiếng động khi di chuyển. Ban đầu, khi bé còn nhỏ, bạn chỉ đơn giản làm những thao tác sau: Bạn lắc trái banh tạo tiếng động và từ từ mở hộp bỏ vào trong. Bạn đẩy chiếc hộp đến gần bàn tay của bé, khuyến khích bé chạm hoặc cầm lấy nó. Bạn lập lại những bước này trong thời gian nằm sấp cùng bé.

    Khi bé sử dụng cánh tay để nâng phần thân trên tốt hơn, lúc này trẻ có thể có 1 tay tự do để khám phá chiếc hộp đầy hứng thú của mẹ,  hoạt động này sẽ giúp bé phối hợp cả đầu, lưng và bàn tay trong việc mở. Bạn nên để trái banh vào lòng bàn tay bé và khuyến khích bé bỏ lại vào hộp. Cấu trúc bên trong não bộ của trẻ cũng phát triển vì sẽ phát triển kĩ năng giải quyết vấn đề là mở hộp và nhận thức sự khác nhau về âm thanh từ đâu phát ra.

    Nâng cao: Bạn có thể tăng số lượng hộp thành 2, hoặc thay trái banh bằng 1 con thú bóp kêu để tăng kĩ năng sử dụng các ngón tay. Một kĩ năng khó hơn là trẻ có thêm 1 thử thách để giải quyết vấn đề mở hộp, điều này bạn có thể dùng 1 chiếc hộp có nút bấm.

NGÀY 3:

    Bạn nên đặt bé nằm úp trên bề mặt mịn, không nên chèn gối xung quanh bé. Tìm một không gian yên tĩnh trong phòng ngủ.

    Hoạt động giúp phát triển Não bộ - chân – bụng – hông: Khi bé nằm sấp, bạn có thể dùng 2 tay đặt phần dưới để bế bé lên hỏng mặt đất vài cm để bé có cơ hội sử dụng cơ hông, bụng và chân, sau đó bạn nhẹ nhàng đặt bé nằm xuống lại.

    Để nâng cao kỹ năng phát triển cấu trúc của não bộ, bạn có thể làm động tác này trước 1 tấm gương lớn để bé có thể nhìn thấy bản thân bé trong gương và cả khuôn mặt của mẹ. Bạn hãy luôn cười để bé học được nhiều điều thú vị hơn nhé.

    Nâng cao bài tập này, bằng cách cho bé cầm 1 món gì đó, như 1 cái lục lạc hoặc 1 chiếc vòng khi bạn nâng bé lên.

Phải làm gì nếu con không thích nằm sấp?

    Lúc đầu, một số em bé không thích nằm sấp. Ở vị trí mới này có thể là một trải nghiệm kỳ lạ đối với bé. Nếu mẹ thấy bé quấy khóc trong thời gian nằm sấp, hãy thử một trong những mẹo sau:

• Sử dụng thời gian tiếp xúc da kề da như cơ hội tập nằm sấp cho bé!
• Giữ và âu yếm con trên ngực của mình, nhìn vào mắt bé và lắng nghe nhịp đập trái tim của nhau.
• Đặt con lên bụng hoặc đùi, hoặc có thể thử tư thế giữ bóng bầu dục. Đặt bé nằm sấp qua cẳng tay của mẹ, và sử dụng cánh tay khác để hỗ trợ bé.
• Đặt một chiếc gối, khăn nhỏ hoặc chăn dưới ngực bé để giúp bé ngẩng đầu. Mẹ cũng có thể mua thảm tập nằm sấp có đệm bên trong để giúp bé quan sát xung quanh tốt hơn.
• Lấy một số đồ chơi mà bé có thể cầm và lắc. Đồ chơi phát ra âm thanh như lục lạc thì càng tốt! 
• Nói chuyện, hát và chơi cùng con trong khi bé nằm sấp. Con sẽ ngắm nhìn khuôn mặt và lắng nghe giọng nói của mẹ.
• Nếu trời ấm, thử để bé nằm sấp mà không mặc đồ, chỉ cần đeo bỉm hoặc chỉ mặc cho bé một chiếc áo mỏng. Đặt bé nằm sấp trên một chiếc chăn để con tận hưởng cảm giác của chất liệu trên làn da.
• Đặt một chiếc gương nhựa trước mặt để bé được nhìn thấy mình, khuyến khích bé thực hành ngẩng đầu và rướn người lên.

Khuyến khích trẻ di chuyển khi nằm sấp

    Lúc đầu, con sẽ không thể di chuyển nhiều. Nhưng mẹ vẫn có thể khuyến khích để bé vặn vẹo tay chân, và di chuyển đầu.

    Trong khi bé đang nằm sấp, mẹ hãy cúi xuống gần con, trò chuyện, tạo ra những tiếng động vui nhộn, hoặc hát cho con nghe. Điều này sẽ khuyến khích con cố gắng di chuyển đầu để quan sát mẹ. 

    Bé cũng có thể cố gắng di chuyển tay và chân của mình một cách thích thú với những âm thanh vui nhộn mà ba mẹ đang tạo ra!

    Khi được khoảng ba tháng tuổi, bé sẽ cố rướn người lên bằng cách chống hai tay trên sàn. Để khuyến khích bé, hãy vẫy một món đồ chơi yêu thích ngay phía trên. Bé sẽ nhìn lên và sử dụng cánh tay của mình để với món đồ chơi đó.

    Khi được sáu tháng tuổi, cánh tay, vai và lưng của trẻ sẽ khỏe hơn rất nhiều. Lúc này, mẹ giữ một vật ở ngang tầm mắt của bé, cách mắt bé một khoảng ngắn để khuyến khích con duỗi thẳng tay với lấy.

    Mẹ nên chọn thời điểm khi con đã được ăn, vui vẻ và tỉnh táo để tập nằm sấp cho bé vì trải nghiệm mới lạ này sẽ chẳng có tác dụng với một em bé đói hay cáu kỉnh.

Notes

• Kadey, H. J., & Roane, H. S. (2012). EFFECTS OF ACCESS TO A STIMULATING OBJECT ON INFANT BEHAVIOR DURING TUMMY TIME. Journal of Applied Behavior Analysis, 45(2), 395–399. 
• Lyndel Hewitt et al. (2017) Correlates of tummy time in infants aged 0–12 months old: A systematic review. Infant Behavior and Development. 49,310-321.