👶🏻 Làm Quen Với Trẻ Sinh Non Tháng

 

    Dành tặng những bố mẹ có bé sinh non - đã đang và sẽ vượt qua giai đoạn cam go này. 

    💕 Tỉ lệ trẻ sinh non tháng có xu hướng tăng nhờ tiến bộ của y học. Ở Mỹ (rồi Việt Nam cũng vậy), trẻ sinh non chiếm tới 13% các ca sinh nở. Các ca sinh đôi, sinh ba có tới 60% là trẻ sinh non. Vì thế mà bây giờ các nhà hỗ trợ sinh sản cũng cố tránh sinh đôi, sinh ba. 

    💕 Đã là sinh non, dù là sinh non gần đủ tháng cũng kéo theo nhiều vấn đề mà mẹ và các bác sĩ cần xử trí. 

🧚🏻‍♂️ ĐẶC ĐIỂM TRẺ SINH NON

    Khi đa phần trẻ sinh đủ tháng có cân nặng trung bình 3,2 kg thì trẻ sinh non thường có cân nặng khoảng 2 kg - thậm chí nhẹ cân hơn. Nhờ tiến bộ của ngành sơ sinh, mà giờ những trẻ sinh non tầm 28 tuần thai, nhẹ cỡ 1000 gram vẫn có cơ hội sống sót và sống tốt. Những bé sinh non trước 28 tuần thường có nhiều vấn đề hơn và cần nằm hồi sức sơ sinh lâu hơn. 

👶🏻 TRẺ SINH NON NHÌN NHƯ THẾ NÀO?

    - Trẻ sinh càng non thì càng nhẹ cân, đầu nhìn càng to (so với cơ thể mà!) và lớp mỡ càng mỏng (nhăn nheo như ông cụ non). 

    - Cùng vì lớp mỡ dưới da ít, da bé sẽ mỏng hơn, có thể nhìn thấy cả mạch máu dưới da, có thể vẫn còn lông tơ ở vai và lưng. 

    - Nhìn gầy gò vậy thôi, nhưng yên tâm, rồi con sẽ như những đứa trẻ khác. 

    - Chất gây trên da cũng chưa có, vì chất gây (sáp) trên da chỉ có ở cuối thai kì. 

    - Vì lớp mỡ mỏng và còn non yếu, trẻ non tháng sẽ hạ thân nhiệt rất nhanh, vì thế cần nằm trong lồng ấp - với nhiệt độ kiểm soát. 

    - Sau khi khám tại phòng sinh, bé sẽ được chuyển tới Hồi sức sơ sinh và cách ly mẹ trong thời gian này. 

🐋 KHÓC YẾU VÀ THỞ YẾU SAU SINH

    - Mẹ có thể thấy bé khóc yếu hơn, thậm chí thở yếu. Các bác sĩ sẽ xử trí tuỳ mức độ. Nguyên do vì hệ hô hấp chưa kịp hoàn thiện. 

    - Nếu trẻ sinh sớm trước dự sinh trên 2 tháng, nhiều vấn đề khác ở các cơ quan khác có thể xảy ra, vừa do thiếu oxy cung cấp, vừa do các cơ quan này chưa kịp trưởng thành. 

    - Tuỳ mức độ, các bác sĩ sẽ kích thích phản xạ, cho thở oxy hoặc thở máy mũi, đặt ống thở... và thực hiện các can thiệp khác. 

🤱🏻 LÀM QUEN VỚI CON VÀ KIỂM SOÁT CĂNG THẲNG CHO BỐ MẸ

    😔 Để đạt mục tiêu cứu sống bé con non yếu, bé sẽ phải vào khu vực hồi sức - cách ly tạm thời với mẹ. Đây sẽ là thử thách khắc nghiệt với bất kì bà mẹ nào, lo lắng cho con, không được bế ẵm, không được cho con bú, không được ôm ấp sau sinh. Không được chạm vào con khi muốn và còn không được ở cùng phòng với bé con nữa. Sinh non sữa đã lâu về, lại còn xa cách lo lắng, vậy là mất sữa. 

🤷🏻‍♀️ Vậy thì chuẩn bị tinh thần thế nào?

    💁🏻‍♂️ Các đơn vị sơ sinh ở Việt Nam cũng như trên khắp thế giới đều cố gắng tạo điều kiện để mẹ và bé có thể gắn kết sớm nhất có thể. Ở khoa Hồi sức sơ sinh - Bệnh viện Nhi Trung ương, các y bác sĩ đã tiến hành liệu pháp Kangaroo cho những bé nằm hồi sức tạm ổn định và luôn chuyển ghép mẹ ngay khi có thể. 

    💁🏻‍♀️ Dưới đây là một vài lời khuyên từ các chuyên gia sơ sinh - tâm lý của Hội nhi khoa Mỹ:

    1️⃣ 👶🏻 Nếu có thể, cố gắng nhìn bé con chút xíu sau khi sinh và trước khi bé được chuyển vào khu hồi sức.

    2️⃣ 🙋🏻‍♀️ Ngay khi tình trạng con và mẹ ổn định và bác sĩ cho phép, cố gắng dành thời gian sờ tay, sờ chân, sờ bụng, bế ẵm bé con. Nhiều đơn vị có lựa chọn da kề da cho mẹ và bé khi bé ổn định hơn, sau đó là ghép mẹ. Tất cả để kiến tạo sợi dây mẫu tử. 

    3️⃣ 🤱🏻 Hãy nghĩ về dòng sữa mẹ mát lành. Ngay sau sinh, dù không ở cạnh con, nhưng hãy nghĩ về bé con và chủ động vắt sữa, trữ sữa. Các bác sĩ và các cô điều dưỡng sẽ thông báo khi nào thì con được ăn, qua sonde hay bú bình, khi nào thì có thể bú mẹ. Trẻ đẻ non những ngày đầu có thể được truyền dịch nuôi dưỡng hoặc chỉ ăn nước đường. Nhưng sớm thôi, ngay khi có thể, các bác sĩ sẽ cho bé ăn sữa. Khi đó, sữa của mẹ sẽ là bữa ăn - liều kháng sinh - liều tăng miễn dịch tốt nhất có thể dành cho con. Giữ tâm lí bình ổn, chăm sóc tốt cho bản thân để không mất sữa chính là điều tốt nhất mẹ có thể làm lúc này để cùng con chiến đấu.

    4️⃣ 🙍🏻‍♀️ Thường thì mẹ sẽ ra viện và về nhà sớm hơn bé con. Đây sẽ là khoảnh khắc cực kì áp lực (vì về nhà mà không có bé về cùng). Vì thế, hãy an tâm rằng con đang được chăm sóc bởi một đội ngũ y bác sĩ tài giỏi và yêu trẻ (những y bác sĩ tinh tế và nhỏ nhẹ nhất của cả viện nhi). Thời gian này là thời gian để mẹ nghỉ ngơi cho hồi lại, vắt sữa, chuẩn bị đồ đạc chờ ngày ra viện của con (sẽ có bài hướng dẫn) và ghé thăm con khi đến giờ vào thăm.

    5️⃣ 👩🏻‍⚕️ Thông báo tình hình và trao đổi tâm sự với bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ nhi khoa bạn quen biết (như bác Mon chẳng hạn), để phần nào giải toả các khúc mắc, lo lắng. Cũng dễ dàng hơn cho bác sĩ trong tiếp quản sau khi bé xuất viện. Tất nhiên là những câu hỏi về tình trạng của con vẫn phải hỏi các bác tại khoa.

    6️⃣ 🕵🏻‍♂️ Đọc sách về trẻ sinh non, trang bị kiến thức càng nhiều càng tốt. 

    👨🏻‍🏫 Trên đây là một vài lời khuyên trong làm quen với chăm sóc trẻ sinh non - một biến cố không gia đình và bác sĩ nào mong muốn. Nhưng nếu xảy ra vì bất cứ lí do nào, bố mẹ cũng cần chuẩn bị được tâm lí và kiến thức để cùng y bác sĩ giúp con sống sót và phát triển tốt. 

👨🏻‍⚕️ Nguồn: BS Mon 

👨🏻‍⚕️ Tham khảo từ “Caring for a Premature Baby: What Parents Need to Know” - American Academy of Pediatrics.