Tật dính thắng lưỡi

Dính thắng lưỡi là gì?

Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh thường gặp, do dây thắng lưỡi ngắn làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi. Dị tật này có tính di truyền.

Dính thắng lưỡi gây hậu quả gì?

Các vận động của lưỡi đóng vai trò quan trọng trong việc phát âm và nhào trộn thức ăn. Do đó, tùy mức độ ngắn của dây thắng lưỡi, chức năng phát âm (nói) và ăn uống của trẻ có thể bị ảnh hưởng.

Tật dính thắng lưỡi có thường gặp không?

Tỉ lệ dính thắng lưỡi thay đổi tùy thuộc vào vùng nghiên cứu, định nghĩa cũng như tiêu chuẩn chẩn đoán dính thắng lưỡi.

Nhìn chung, tần suất dao động từ 1 - 10 % số trẻ.

Giới tính nào hay bị dính thắng lưỡi?

Trẻ trai có tần suất dính thắng lưỡi cao hơn trẻ gái, tỉ lệ trai/ gái = 1,5/1 - 2,6/1

Dấu hiệu của dính thắng lưỡi?

Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà biểu hiện có thể thay đổi, bao gồm:

• Dây thắng lưỡi ngắn bất thường, dính vào ngay đầu lưỡi hoặc cạnh đầu lưỡi
• Khó đưa lưỡi lên chạm vào răng cửa hàm trên
• Không thể đưa đầu lưỡi quá 1-2 mm ra khỏi răng cử hàm dưới
• Khó khăn khi đưa lưỡi chuyển động sang 2 bên
• Khi thè lưỡi ra ngoài thấy hình trái tim

Chẩn đoán xác định dính thắng lưỡi bằng cách đo chiều dài của thắng lưỡi từ chỗ bám vào sàn miệng đến mặt dưới của lưỡi nhỏ hơn 16 mm.

Mức độ nặng của dính thắng lưỡi

• Độ 1 : dính nhẹ, độ dài 12- 16 mm
• Độ 2 : dính trung bình, độ dài 8 -11 mm
• Độ 3 : dính nặng, độ dài 3- 7 mm
• Độ 4 : dính rất nặng : dưới 3 mm

Có nên cắt thắng lưỡi không?

• Dính độ 1-2: có thể theo dõi thêm.
• Dính độ 3-4: cần cắt.

Khi nào nên cắt?

Nếu có chỉ định (độ 3, 4) thì thời điểm cắt tốt nhất là lúc 3 tháng tuổi.

Cắt như thế nào?

Cắt thắng lưỡi là một tiểu phẫu, đa số chỉ cần gây tê tại chỗ và có thể thực hiện tại phòng khám nha khoa.

Nếu bắt buộc phải gây mê toàn thân thì cần nhập viện để làm.

Cắt bằng gây tê có thể về trong ngày. Giảm đau sau cắt bằng thuốc các thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, ibuprofen. Có thể bú mẹ hay uống sữa lạnh 30 phút sau cắt.

Theo dõi sau phẫu thuật

Tái khám sau 1 tuần và sau 1 tháng để đánh giá kết quả phẫu thuật và khả năng phục hồi chức năng của lưỡi

Các trường hợp dính thắng lưỡi độ 1 - 2 nên khám mỗi 3 - 4 tháng để đánh giá chức năng của lưỡi.

TÓM TẮT

Cái thắng lưỡi ai cũng có, chỉ có những bé mà cái thắng lưỡi nó ngắn quá hay dày quá mới có chuyện. Khi trẻ sơ sinh bú mút thì phải nâng lưỡi lên cao để mút, nếu thắng lưỡi quá ngắn sẽ làm không mút được mạnh mà nhai nhiều hơn nên không bú được. Thông thường, sẽ thấy trẻ không nâng lưỡi lên cao hoặc thè ra ngoài được, lúc đó lưỡi sẽ có vết hằn ở giữa hoặc có hình trái tim khi thè ra ngoài.

Thắng lưỡi chỉ cần cắt khi ảnh hưởng tới chuyện bú mút hay phát âm khi lớn. Nếu mút giỏi thì không cần nghĩ tới cắt thắng lưỡi. 

Còn nếu có vấn đề về bú mút hay phát âm thì trước hết phải khám cái thắng lưỡi trước khi auto đổ thừa cho nó và đi cắt. Không phải đứa nào bú kém thì cũng là do thắng lưỡi, không phải đứa nào ngọng cũng do thắng lưỡi.

Con mình lười ăn cũng không phải cái thắng lưỡi vì nó chỉ ảnh hưởng tới bú mút thôi.

Mình hành nghề bs nhi khoa hơn 10 năm nay chỉ cắt thắng lưỡi chừng 20 - 30 đứa chứ mấy, mỗi tháng chừng 1 đứa.

Nếu thắng luỡi khi quá ngắn có thể ảnh hưởng tới mút bú hay phát âm thì cái phanh môi trên nó không có gây bất cứ ảnh hưởng gì nên không cần quan tâm tới nó.

Chỉ khi nào răng vĩnh viễn đã mọc đủ khoảng 9 tuổi mà chỗ phanh môi quá dày làm răng cửa hàm trên bị thưa thì mới cần cắt để răng mọc không bị thưa gây ảnh hưởng đến cả hàm răng.