Hè đến, các bé được nghỉ hè. Nhà nhà lên kế hoạch đi biển, nghỉ dưỡng….. tiền bạc, đặt phòng, mua tour, kem chống nắng… đầy đủ. Nhưng ít người nghĩ đến túi y tế để phòng khi bé bệnh bất ngờ. Nơi lạ nước lạ cái biết tìm đâu bác sĩ tốt. Dưới đây là những tình huống trẻ bệnh khi đi đi du lịch và hướng dẫn dùng một số thuốc thông dụng.
1. Dị ứng
Dị ứng thức ăn, thời tiết … rất hay gặp khi bé đi du lịch ăn những món ăn lạ, hay tiếp xúc với những dị nguyên khác.
Ngay sau khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng. Trên da trẻ có thể xuất hiện những cục, mảng gồ lên trên da và rất ngứa. Mảng này biến mất trong vòng vài giờ đồng hồ và có thể mọc ở nơi khác. Trường hợp nặng hơn, ngoài việc có mảng ngứa trên da, bé có thể phù môi, sưng mắt... Nặng nhất có thể dẫn đến sốc phản vệ.
Xử trí
- Ngưng tiếp xúc với tác nhân nghi ngờ gây dị ứng
- Thuốc: Bạn có thể cho bé uống siro Aerius, ngày 1 lần, liều lượng theo hướng dẫn trên tờ hướng dẫn trong hộp thuốc. Các bác sĩ cũng cho liều như vậy. Trẻ từ 6 tháng trở lên có thể dùng được. Nếu vẫn không đỡ cần cho trẻ đi bệnh viện gần nhất.
2. Côn trùng cắn
Côn trùng cắn cũng có thể gây phản ứng dị ứng, xử trí như phần 1.
Ngoài ra, bạn nên rửa sạch vết cắn côn trùng bằng xà phòng với nước sạch.
Một số loại kem có thể bôi lên vết cắn côn trùng để hạn chế phản ứng tại chỗ như Phenergan, Hydrocortisol. Những trường hợp nặng (phù mặt, môi, nghẹt mũi, thở rít, khó thở…) cần nhập viện gấp.
3. Tiêu chảy
Tiêu chảy là do ruột bị viêm. Các nguyên nhân gây viêm ruột có thể là siêu vi, ngộ độc thức ăn, hóa chất...
Bù nước
- Bù nước là quan trọng nhất. Từ trên xuống dưới là thứ tự ưu tiên loại nước nên bù cho bé
- Oresol: pha với nước sôi để nguội, cách pha theo hướng dẫn trên gói/ lọ thuốc, uống sau mỗi lần tiêu chảy, từng ngụm một, chậm rãi… cho đến khi nào trẻ không muốn uống nữa thì thôi.
- Nước dừa tươi: 1 trái dừa tươi bỏ thêm 1 nhúm rất nhỏ muối tinh, cho bé uống giống như uống oresol.
- Nước nguội: nếu trẻ không chịu uống oresol hay nước dừa thì bạn cũng có thể cho trẻ uống nước lọc, nếu tình trạng trẻ không nặng.
Cho trẻ tới khám bác sĩ nếu tiêu chảy và: sốt cao và / hoặc phân có máu và/ hoặc đau bụng nhiều và/ hoặc tiêu chảy ồ ạt và/ hoặc quá 2 ngày không giảm.
Men vi sinh
bạn có thể dùng 1 trong 2 loại:- Enterogeminal 5 ml, ngày 2 lần, mỗi lần 1-2 ống
- Normagut 250 mg, ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên
4. Trẻ bị sốt
Nếu trẻ mới chạy nhảy chơi ngoài trời nắng nóng quá lâu, sau đó lờ đờ, mệt, thân nhiệt tăng cao, cảnh giác trẻ bị say nắng/ nóng. Những trường hợp này, đo nhiệt độ của trẻ thấy rất cao nhưng uống hạ sốt lại không giảm. Tình trạng này rất nguy hiểm. Bạn cần đưa trẻ vào chỗ mát, cho uống nhiều nước mát và dùng nước mát lau người cho trẻ và gọi xe cấp cứu. Tăng thân nhiệt (shock nhiệt) không phải là sốt nên uống thuốc hạ sốt không giảm.
Nếu trẻ sốt cao, quấy khóc, bứt rứt, khó ăn, khó ngủ, nằm bẹp 1 chỗ không chơi…, bạn cho bé dùng thuốc hạ sốt. An toàn nhất là PARACETAMOL (Hapacol, Efferalgan...); gói 80, 150, 250 mg; viên nhét hậu môn 80, 150, 300 mg. Liều 1 lần là 15gm/ cân nặng, uống mỗi 4-6 giờ nếu cần.
Ví dụ trẻ nặng 10 kg thì một lần bạn dùng 1 gói 150 mg.
Những trường hợp nào cần đi khám ngay?
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt.
- Trẻ từ 3 tháng – 3 tuổi sốt dưới 40 độ C quá 3 ngày không hết.
- Trẻ sốt từ 40 độ (đo hậu môn) hoặc 39.5 (đo ở nách) trở lên, bất kì tuổi nào cũng cần đi khám ngay.
- Hết sốt một vài ngày rồi sốt lại.
- Đi khám ngay nếu trẻ có biểu hiện bơ phờ ốm yếu, bứt rứt khó ở, lừ đừ... hoặc từ chối uống nước.
- Con bạn bị sốt và có các bệnh như: tim bẩm sinh, hồng cầu hình liềm, ung thư, lupus…
- Trẻ bị co giật.
- Sốt và có phát ban.
Lưu ý: không tự ý dùng ibuprofen (Brufen) để hạ sốt mà không có sự đồng ý của bác sĩ nhi, không dùng ASPIRIN để hạ sốt
5. Trẻ bị cảm
Khi trẻ xuất hiện: ho – sổ mũi có hay không có sốt, mặc định là trẻ bị cảm do siêu vi hô hấp
Xử lý sốt: như phần 4
Sổ mũi và ho: vệ sinh mũi, uống các thuốc giảm ho thảo dược như Prospan.
Khi nào cần đi khám ?
- Sốt quá 3 ngày, hết sốt rồi sốt lại; mới đầu không sốt, ho sổ mũi được vài ngày rồi mới sốt
- Đau tai, chảy mủ tai
- Thở gấp hơn bình thường
- Rút lõm ngực
- Chảy mủ mũi hôi, loét cửa mũi, sưng má, đau đầu, ói mửa…
- Quá 10 ngày ho, sổ mũi không giảm tý nào
6. Trẻ không đi cầu được
Có thể do trẻ mải chơi quên ị, nắng nóng mất nước làm phân khô, ăn quá nhiều thịt, lạ chỗ…khiến cho trẻ bị bón
Đừng quên nhắc trẻ đi cầu mỗi ngày
Bạn có thể trang bị vài tyb thuốc thụt tháo phân chẳng hạn: bibolax, fleet enema
7. Trẻ lên cơn hen phế quản cấp
Với những trẻ có sẵn bệnh hen phế quản, cần hết sức thận trọng và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cắt cơn. Nếu trẻ đang điều trị dự phòng hen phế quản, tuyệt đối không được ngưng thuốc khi đi du lịch.
Cắt cơn hen cấp
Khí dung 2 - 3 lần liên tục, mỗi lần 1 tube Ventolin 2.5 mg với trẻ dưới 5 tuổi và 5 mg với trẻ trên 5 tuổi. 1 tube thuốc trộn thêm 10 giọt nước muối sinh lý. Nếu sau 2 - 3 lần phun/ xịt, trẻ qua cơn thì tiếp tục khí dung mỗi 4 - 6 tiếng 1 lần trong 3 - 5 ngày tiếp theo, tốt nhất là liên hệ ngay với bác sĩ đang điều trị hen cho con bạn để xin ý kiến. Nếu sau khi khí dung 3 lần mà bệnh không giảm, bạn phải cho con nhập viện ngay.
Bạn cũng nên tham vấn bác sĩ đang chữa hen phế quản cho con bạn trước khi đi du lịch. Có thể bác sĩ sẽ cho bạn 1 vài loại thuốc kháng viêm và thuốc giãn phế quản phòng khi bé lên cơn khó thở.
8. Trẻ bị nôn mửa
Trẻ em rất dễ bị nôn, nôn là biểu hiện của nhiều chứng bệnh khác nhau: khó tiêu, viêm ruột, viêm họng thậm chí viêm não, màng não…
Nếu trẻ chỉ đơn thuần bị nôn ói và không có biểu hiện gì khác. Bạn nên để con nằm nghỉ ngơi, cho bé uống nước sau mỗi lần nôn, ít một và chia làm nhiều lần. Bạn có thể dùng nước oresol hay nước dừa, nước lọc. Ăn hay uống cái gì cũng phải chia nhỏ và ít một. Không ăn đồ nóng, nhiều mùi, đồ cứng. Nếu trẻ vẫn tỉnh táo bạn có thể theo dõi 6 - 12 tiếng đồng hồ. Thường sau khoảng thời gian này trẻ sẽ giảm và hết ói. Nếu trẻ mệt, lừ đừ, đau bụng dữ dội, sốt cao liên tục, không ăn uống được gì hoặc quá 12 tiếng không bớt nôn, bạn nên cho con nhập viện.
Không được tự dùng các loại thuốc chống nôn như: Motilium hay Phenergan…
9. Trẻ bị chấn thương chảy máu
Trước khi du lịch bạn cần xem con đã chích ngừa đầy đủ hay chưa, đặc biệt là mũi uốn ván. Nếu chưa thì nên chích ngay. Bạn cũng nên quan tâm tới nơi mình tới có đang lưu hành bệnh dịch gì không, chẳng hạn thương hàn, viêm não Nhật Bản, dại, viêm gan A...
Để xử lý vết thương bạn cần:
- Bông băng, gạc
- Chai nước muối sinh lý
- Thuốc sát trùng (polividine)
Khi con bị té trầy da chảy máu, bạn nên rửa sạch bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý, bôi thuốc sát trùng tại chỗ và băng che lại, Nếu vết thương sạch khô, có thể không cần băng mà để hở cho thoáng. Nếu vết thương nhỏ, sạch có thể chỉ cần rửa sạch mà không cần bôi thuốc sát trùng.
Lưu ý: vết thương bẩn, dập nát cần cho bé tới bệnh viện.
10. Trẻ bị bỏng
Có thể bị bỏng nắng, bỏng nhiệt
Cách xử lý: Ngay lập tức dội nước lạnh lên vùng bỏng càng lâu càng tốt. Nếu không có nguồn nước sạch, bạn xịt Panthenol spray lên vết bỏng. Sau đó, thoa Biafine.
Nếu bỏng rộng, sâu, bong da, phỏng nước, lộ thịt lộ xương hay bỏng vùng mặt, các khớp… cần cho trẻ tới bệnh viện.
11. Tóm tắt các thuốc và vật dụng bạn cần chuẩn bị riêng cho bé
- Thuốc hạ sốt: paracetamol
- Thuốc kháng dị ứng: desloratadine
- Men vi sinh: Enterogeminal, Normagut
- Thuốc giảm tiết nước do tiêu chảy: Hidrasec
- Dung dịch bù nước: Oresol
- Thuốc giãn phế quản(Ventolin) và máy khí dung hay buồng đệm với bé bị suyễn
- Thuốc thụt hậu môn: Bibolax, Microlax, Fleet enema
- Thuốc thoa côn trùng cắn: Phenergan hay Hydrocortisol
- Bông băng, gạc, nước muối sinh lý, thuốc sát trùng
- Thuốc chống bỏng: Panthenol spray, Biafine
- Nhiệt kế
0 Nhận xét